Απελευθερώνοντας την Παιδεία
*Του Πέτρου Ιωάννη Παρασκευόπουλου
Ενόψει των συνθηκών που επικρατούν σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας παιδείας λόγω του ιού, με την μαζική χρήση τηλεκπαίδευσης, την παράλληλη αποτυχία των κουπονιών της τηλεκατάρτισης των επιστημόνων καθώς και μία σειρά από νομοσχέδια που αναμένονται για τις δομές εκπαίδευσης, είναι θεμιτό να αξιολογήσει κανείς το πού βρίσκονται οι διάφορες μεταρρυθμίσεις σε ότι αφορά στην ποιότητα της διδασκαλίας στην Ελλάδα σήμερα.
Σε πρώτο στάδιο, η εύκολη λύση θα ήταν να αναγνωρίσει κανείς θετικό πρόσημο σε διατάξεις όπως είναι η εξίσωση πτυχίων των αναγνωρισμένων ιδιωτικών κολλεγίων, που θα δώσει τη δυνατότητα σε χιλιάδες συμπολίτες να αποκτήσουν πρόσβαση σε θέσεις εργασίας που προηγουμένως ήταν απροσπέλαστες, σε αντίθεση με το να τους εξωθούμε στο εξωτερικό. Παρομοίως ενθαρρυντική – ανάμεσα σε άλλες – είναι η εικόνα που αφορά στην αύξηση των πρότυπων πειραματικών σχολείων, στην εισαγωγή πολλαπλού σχολικού βιβλίου και στην είσοδο του μαθήματος της σεξουαλικής αγωγής και της επιχειρηματικότητας. Το πρόβλημα παρόλα αυτά, με όσες αλλαγές έχουν γίνει ή αναμένεται να πραγματοποιηθούν, είναι διττό: χρειάζεται να θίξουμε αφενός την χρόνια εξάρτηση που έχει η δημόσια εκπαίδευση από τη συνήθως αργή πολιτική βούληση του εκάστοτε υπουργείου, αφετέρου την έλλειψη επιλογών των οικογενειών που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να στείλουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία/ξένα πανεπιστήμια. Μέρος του προβλήματος είναι επίσης το γεγονός ότι η χώρα μας βρίσκεται στην προτελευταία θέση της ΕΕ σε ότι αφορά στο ποσοστό της δαπάνης στην παιδεία ως ποσοστό της συνολικής δημόσιας δαπάνης.
Μια ευρύτερη ανακατανομή δαπανών από τις δημόσιες υπηρεσίες και το ασφαλιστικό στην έρευνα και την παιδεία αποτελεί το δημοσιονομικό κομμάτι της λύσης. Η δυσκολότερη αλλά ουσιαστικότερη πρόταση όμως έχει να κάνει με την αποχώρηση του κεντρικού κράτους ως σχεδιαστή και την μετατροπή του από πάροχο εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε καταναλωτή τους.
Καταναλωτή λοιπόν όπως με το αποσυρμένο πρόγραμμα τηλεκατάρτισης των επιστημόνων μέσω voucher; Όχι διότι εκεί μιλάμε για μια διαδικασία-ανέκδοτο στην οποία η ομάδα αξιολόγησης συστημάτων τηλεκατάρτισης του Υπουργείου Εργασίας ενέκρινε μονάχα 7 συνεργαζόμενες επιχειρήσεις από περίπου 400 παρόχους κατάρτισης δια βίου μάθησης διότι οι υπόλοιποι υποτίθεται δεν πληρούσαν τις τεχνολογικές προδιαγραφές. Ανεξάρτητα του κατά πόσον υπήρχαν σχέσεις ημετέρων μεταξύ στελεχών του υπουργείου εργασίας και των 7 επιχειρήσεων ή όχι, βασική προϋπόθεση προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά της εκπαίδευσης είναι η ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών σε μεγάλο αριθμό εν δυνάμει δασκάλων.
Μία αντίστοιχη μεταρρύθμιση σε όλες τις βαθμίδες παιδείας όπου το κράτος θα έδινε τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να επιλέξουν ελεύθερα όποιο σχολείο θέλουν, δημόσιο ή ιδιωτικό, βάση των μαθησιακών αναγκών τους (πχ. έφεση στην πληροφορική) θα είχε ως απαραίτητη προϋπόθεση το υπουργείο παιδείας να δίνει πρόσβαση σε πληροφορίες για την ποιότητα παρεχόμενης εκπαίδευσης, χωρίς να δημιουργεί εμπόδια εισόδου στην αγορά. Επιπρόσθετα, η παροχή χρηματοδότησης απευθείας στους γονείς παιδιών θα μετέφερε και την ευθύνη της οικονομικής διαχείρισης – όπως με τις προσλήψεις καθηγητών – απευθείας στους δήμους (αποκέντρωση όπως πχ συμβαίνει στη Φινλανδία), κάτι το οποίο γίνεται τώρα μονάχα σε ότι αφορά στις επισκευές κτηριακών μονάδων. Οι δήμοι θα έθεταν, συνεπώς, το κόστος της φοίτησης και παράλληλα θα συνεργαζόντουσαν με το εκπαιδευτικό προσωπικό των δημόσιων σχολείων της κοινότητας για το πρόγραμμα σπουδών.
Γιατί θα ήταν ένας κόσμος στον οποίο το κράτος αφήνει ελεύθερα διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα να συνυπάρχουν καλύτερος? Πρώτον διότι θα έδινε τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να επιλέγουν ελεύθερα σχολικά βιβλία καθώς και μεθόδους διδασκαλίας, εκτοξεύοντας το κίνητρο να διδάξουν αντί να προτείνουν μονάχα βοηθήματα. Δεύτερον σημαντικά περισσότεροι γονείς θα μπορούσαν να στείλουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία, βελτιώνοντας το βαθμό της κοινωνικής εξέλιξης. Τρίτον, θα υπήρχε ορθολογική κατανομή του εκπαιδευτικού προσωπικού καθώς και των πόρων της κάθε μονάδας η οποία εξαρτάται αυτή τη στιγμή από τη βούληση του υπουργείου. Τέταρτον, η επιχορήγηση θα ερχόταν ως ανταμοιβή στις σχολικές μονάδες που θα προσέλκυαν μαθητές βάση των αποτελεσμάτων τους, μεταφέροντας την ευθύνη της διδασκαλίας από τα φροντιστήρια και ιδιαίτερα στα ίδια τα σχολεία. Τέλος, παρόλο που κάτι τέτοιο θα έπαιρνε χρόνο, θα είχαμε σημαντικά καλύτερη απορρόφηση παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες/ιδιαιτερότητες, καθώς αυτή τη στιγμή τα μοναδικά σχολεία που έχουν το κίνητρο να προσφέρουν εξιδεικευμένες υπηρεσίες είναι ένας μικρός αριθμός ιδιωτικών.
Συνοψίζοντας, η αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος από ένα το οποίο έχει τις ίδιες προδιαγραφές για όλους και λειτουργεί top-down ως πολιτικό λάφυρο σε ένα στο οποίο το κράτος χρηματοδοτεί απευθείας τους εκπαιδευόμενους απαιτεί και μια αλλαγή πολιτισμού σε ότι αφορά στις πρωτοβουλίες που είναι διατεθειμένα να πάρουν τα δημόσια σχολεία. Μια τέτοια μεταρρύθμιση θα έπαιρνε χρόνο αλλά ταυτόχρονα θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη λογοδοσία προς όφελος των μαθητών.
* Ο Πέτρος-Ιωάννης Παρασκευόπουλος είναι Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της Φιλελεύθερης Συμμαχίας
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Marketnews.gr στις 15 Μαρτίου 2020
Η ανάγκη ενός βασικού εισοδήματος για όλους χωρίς προϋποθέσεις*
Την περασμένη εβδομάδα στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Κογκρέσο ενέκρινε δύο δόσεις 1200 δολαρίων για όσους έχουν εισοδήματα μέχρι 75 χιλιάδες δολάρια το χρόνο. Αντίστοιχες συζητήσεις έχουν γίνει στο Ηνωμένο Βασίλειο ενώ στη χώρα μας, μέσα στον Απρίλιο, οι εργαζόμενοι επιχειρήσεων των οποίων η λειτουργία ανεστάλη θα λάβουν 800 ευρώ, 600 ευρώ οι επιστήμονες και πιθανότατα άλλα 600 ευρώ σε δόσεις οι αυτοαπασχολούμενοι.
Μόλις προσπεράσει κανείς τα ποσά όμως, διαπιστώνει μια σειρά από προβλήματα τόσο για τις επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους όσο και για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Παρόλο που το Ελληνικό κράτος έχει προβεί σε μια σειρά γενναίων ενεργειών ψηφιοποίησης των διαδικασιών του – όπως για παράδειγμα την άυλη συνταγογράφηση – δεν παύει αυτή η βοήθεια να δένει τα χέρια στις ελληνικές επιχειρήσεις οι οποίες απαγορεύεται να προβούν σε απολύσεις αν και οι εργαζόμενοί τους είναι πρακτικά άνεργοι. Συνεπώς μηδενική ελευθερία υπάρχει προκειμένου αυτές να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες; αντιθέτως ακόμα περισσότεροι κανονισμοί μπαίνουν στον ήδη πολύπλοκο και συχνά φεουδαρχικό εργασιακό κώδικα της χώρας μας. Όσες επιχειρήσεις δε διαθέτουν οικονομικούς συμβούλους, γνωρίζουν ότι έρχεται λουκέτο καθώς λίγες θα είναι ικανές να επιβιώσουν αποκλειστικά μέσω του διαδικτυακού εμπορίου.
Αντίστοιχα, εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης όπως στην περίπτωσή μου (εργάζομαι σε ιδιωτικό σχολείο) φοβούνται να προβούν σε παράλληλη εργασία από το σπίτι (όπως ιδιαίτερα online) μη τυχόν και χάσουν το ποσό των 800 ευρώ. Ταυτόχρονα, οι αυτοαπασχολούμενοι προβλέπουν πόσο θα συρρικνωθεί η εκάστοτε αγορά εν μέσω της πανδημίας και αναρωτιούνται για το αν θα διακόψουν το επάγγελμά τους ή όχι, προκειμένου να γλιτώσουν μελλοντικές εισφορές.
Όπως με κάθε επίδομα που δίνει το κράτος κατά καιρούς, εκείνοι που χρειάζονται τη βοήθεια περισσότερο βρίσκουν μπροστά τους εμπόδια ενημέρωσης (ιδίως οι ηλικιωμένοι που έχουν μονάχα τη τηλεόραση), φόβου απώλειας του επιδόματος και αβεβαιότητας για μελλοντική επαγγελματική αποκατάσταση καθώς και γραφειοκρατίας, έστω και ψηφιακής.
Ένα βασικό εισόδημα για όλους χωρίς προϋποθέσεις το οποίο θα καταβάλλεται κάθε μήνα δεν θα επέλυε τις χρόνιες στρεβλώσεις της ελληνικής οικονομίας, ούτε φυσικά θα ήταν δημοσιονομικά εφικτό να είναι στο ύψος των 800 ευρώ. Από την άλλη, θα πρόσφερε πέντε πράγματα: πρώτον μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη ασφάλεια στους πολίτες, ιδίως σε εκείνους με επισφαλή εργασία ή σε όσους προσπαθούν ηρωικά να προσφέρουν εθελοντική εργασία αυτό τον καιρό. Δεύτερον, κανένα κενό βοήθειας σε μη-ευνοημένες κοινωνικές ομάδες καθότι όλοι θα το λαμβάνουν. Τρίτον, τη δυνατότητα να κυνηγήσουν πρόσθετη εργασία έστω και ολιγόωρη χωρίς να φοβούνται ότι θα χάσουν τη βοήθεια. Τέταρτον την καλύτερη κατανομή δημοσίων πόρων καθότι παύει να υπάρχει η ανάγκη φυσικών δημόσιων υπηρεσιών που να επεξεργάζονται αιτήσεις, συνεπώς περισσότερα χρήματα για όσους τα χρειάζονται. Τέλος, θα επέτρεπε στο κράτος να απλοποιήσει την εργασιακή νομοθεσία τόσο στο κομμάτι των απολύσεων όσο και σε ζητήματα όπως το ελάχιστο χρονικό περιθώριο που οφείλει ένας εργαζόμενος να ενημερώσει τον εργοδότη όταν σκοπεύει να αποχωρήσει οικειοθελώς.
Συνολικά, ένα βασικό εισόδημα για όλους στη θέση της συντριπτικής πλειοψηφίας των υπαρχόντων επιδομάτων θα απέτρεπε ακραίες περιπτώσεις φτώχειας και θα ενδυνάμωνε την παραγωγική δραστηριότητα, τόσο εν μέσω της κρίσης όσο και αφού τελειώσει αυτή.
* Ο Πέτρος Παρασκευόπουλος είναι Μέλος της Συντονιστικής επιτροπής της Φιλελεύθερης Συμμαχίας. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο liberal.gr, στις 7 Απριλίου 2020.
Διαχείριση Πανδημιών: τι μπορούμε να μάθουμε από τη Νότια Κορέα
Νέα μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό: μία ακόμα αυταπάτη
- Όταν υπάρχει ελευθερία επιλογής μεταξύ περισσοτέρων ιδιωτικών και δημόσιων φορέων ασφάλισης.
- Όταν δεν υπάρχει υποχρεωτικότητα.
- Όταν το ασφαλιστικό σύστημα είναι κεφαλαιοποιητικό και δεν απαλλοτριώνει τον ιδρώτα ορισμένων υπέρ κάποιων άλλων μέσω της βίαιης αναδιανομής.
- Όταν ο ατομικός ασφαλιστικός λογαριασμός του ασφαλισμένου έχει ευχέρεια διαχείρισης και μπορεί να ρευστοποιηθεί ανά πάσα στιγμή.
Τα χαμηλά επιτόκια ήρθαν, όμως οι μεταρρυθμίσεις καθυστερούν
Το επιτόκιο που καλείται να πληρώσει το ελληνικό κράτος για να δανειστεί από τις αγορές υποχώρησε για πρώτη φορά στην ιστορία του κάτω από το 1% στην δεκαετή έκδοση ομολόγων, ενώ για την 5ετή έκδοση το επιτόκιο υποχωρεί στα επίσης χαμηλά ιστορικά επίπεδα του 0,35%.
Όπως αποδεικνύεται από την πρόσφατη ιστορία, ενώ βρισκόμασταν σε ένα περιβάλλον ιστορικά χαμηλών επιτοκίων με την ποσοτική χαλάρωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να μοιράζει δισεκατομμύρια στις αγορές, εμείς κρατούσαμε ομπρέλα και όχι μόνο δεν δανειζόμασταν με χαμηλά επιτόκια, τουναντίον δεν μπορούσαμε καν να δανειστούμε από τις αγορές. Οι ευθύνες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με την “περήφανη διαπραγμάτευση”, το κλείσιμο των τραπεζών και την απαξίωση όλων των περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου είναι βαρύτατες.
Οι “κακές” αγορές στην υποψία και μόνο μιας στροφής σε μια πιο φιλοεπενδυτική και φιλελεύθερη οικονομικά κυβέρνηση, μας “αντάμειψαν” με το 1/4 του κόστους δανεισμού σε σχέση με πριν 14 μήνες.
Το βέβαιο είναι ότι σε αυτό το επτάμηνο διακυβέρνησης της ΝΔ δεν έχουμε δει μεταρρυθμίσεις που να δικαιολογούν την πτώση αυτή την επιτοκίων δανεισμού.
Υπενθυμίζουμε, λοιπόν, ότι οι αγορές λειτουργούν ως προεξοφλητικοί μηχανισμοί και ότι στην περίπτωση που η κυβέρνηση επιστρέψει στις παθογένειες του παρελθόντος, οι αγορές θα καταδικάσουν τάχιστα την χώρα με πολύ ακριβότερα επιτόκια δανεισμού.
Καλούμε την κυβέρνηση να απελευθερώσει άμεσα τις αγορές, τα επαγγέλματα, να μειώσει την τεράστια γραφειοκρατία, να επιταχύνει την απονομή της δικαιοσύνης, να διευκολύνει τις επενδύσεις προσελκύοντας νέα κεφάλαια από το εξωτερικό.
Δεν γίνεται να αφήσουμε ακόμα μια ιστορική ευκαιρία να πάει χαμένη, περιμένοντας αμήχανα την επόμενη κρίση.
Μετανάστευση: Προβλήματα και Λύσεις – Συνάντηση διαλόγου στο Ηράκλειο Κρήτης
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την διαχείριση των μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών προς την χώρα μας; Ποιοι θα έπρεπε να είναι οι στόχοι ενός στρατηγικού σχεδιασμού για το θέμα; Τι μπορούμε να κάνουμε για την ομαλή ενσωμάτωση του πληθυσμού που επιθυμεί να παραμείνει και να εργαστεί εδώ;
Μετανάστευση: Προβλήματα και Λύσεις, είναι ο τίτλος της ομιλίας που θα αναπτύξει ο Γρηγόρης Βαλλιανάτος, Αντιπρόεδρος της Φιλελεύθερης Συμμαχίας στο Ηράκλειο Κρήτης, την Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου στις 20:30 μμ στο The Walls (Όμιλος Αντισφαίρισης Ηρακλείου, Δουκός Μποφόρ 1), στο πλαίσιο των ανοιχτών συναντήσεων διαλόγου που διοργανώνει η Φιλελεύθερη Συμμαχία σε όλη την Ελλάδα για την περίοδο 2020-2021.
Η συνάντηση έχει ως στόχο την ενημέρωση, την γνωριμία και την ανταλλαγή απόψεων – Η είσοδος είναι ελεύθερη.
FiSy DRINX Φεβρουαρίου 2020
Την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 2020 στις 21:00 μμ, σας περιμένουμε στην συνάντηση των μελών και φίλων της Φιλελεύθερης Συμμαχίας στο πατάρι του Black Duck Multiplarte (Χρήστου Λαδά 9), σε μια ενδιαφέρουσα συνάντηση διαλόγου με την κυρία Areti Georgilis
Θέμα μας: Η φιλελεύθερη όψη του φεμινισμού
Η κυρία Γεωργιλή είναι επαγγελματίας της επικοινωνίας και των δημοσίων σχέσεων, ιδρυτικό μέλος του concept βιβλιοπωλείου Free Thinking Zone, ιδρυτικό μέλος και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων (Hellenic Start-up Association) και δημιουργός του κύκλου Lean In Hellas για γυναίκες επιχειρηματίες στην χώρα μας.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Αθλητισμός και εφαρμογή νόμων αλά καρτ
Μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου συν-ιδιοκτησίας των ποδοσφαιρικών ομάδων του ΠΑΟΚ και της Ξάνθης από φίλια πρόσωπα του Ιβάν Σαββίδη θα περίμενε κανείς την εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας η οποία διευθετεί τη συγκεκριμένη περίπτωση με τον υποβιβασμό ομάδων.
Όπως μας ενημέρωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος όμως: “Η κυβέρνηση σέβεται το αυτοδιοίκητο του ποδοσφαίρου, δεν θα επιτρέψει όμως ένα θέμα να θέσει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή που δοκιμάστηκε στα χρόνια της κρίσης. ”
Μας ενημερώνει συνεπώς η κυβέρνηση ότι οι νόμοι σε αυτή τη χώρα τροποποιούνται α λα καρτ, όποτε τα συμφέροντα του ισχυρού ταυτίζονται με τους ψηφοφόρους μας, τους οποίους και δε θέλουμε να δυσαρεστήσουμε και τους αντιμετωπίζουμε αποκλειστικά ως πελάτες. Φτύνουμε κανονικότατα τη νομιμότητα και δίνουμε το μήνυμα στην κοινωνία και τις επιμέρους ομάδες συμφερόντων ότι, όσο πιο πολλή δύναμη έχετε κι όσο περισσότερη πίεση ασκήσετε, τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το όφελος που θα εισπράξετε. Αντιθέτως, αν είστε αδύναμες μειοψηφίες, ο νόμος θα είναι αμείλικτος και θα σας συνθλίψει με πλήρη ισχύ!
Εύγε λοιπόν στην “φιλελεύθερη” κυβέρνηση η οποία συνεχίζει τις διαχρονικές πολιτικές “κατάκτησης” των κρατικών μηχανισμών από ειδικές ομάδες συμφερόντων.
Ο χουλιγκανισμός ως καριέρα
*Της Δέσποινας Λιμνιωτάκη
Η προκλητική συμπεριφορά μεταξύ οπαδών αθλητικών ομάδων που οδηγεί σε εκτεταμένα επεισόδια, βία ή και στην τέλεση εγκληματικών πράξεων, είναι ένα από τα δυσκολότερα στην διαχείρισή τους θέματα της Κοινωνικής Ψυχολογίας, με μικρή ερευνητική δραστηριότητα σε σχέση με άλλες διεργασίες. Κι αυτό, επειδή ο περισσότερος κόσμος που δεν ασχολείται επιστημονικά με την παρατήρηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς λανθασμένα το κατατάσσει στα χαώδη κεφάλαια της ψυχολογίας της Μάζας ή της απεξατομικευμένης εμπειρίας (deindividuation), εκείνης δηλαδή της ψυχικής κατάστασης κατά την διάρκεια της οποίας ένα άτομο «χάνει» την προσωπική του ταυτότητα και βυθίζεται προσωρινά στην τυφλή υποταγή των όσων προστάζει το θυμικό και η στιγμή, η ιδεολογική πίστη του αγώνα και η παρόρμηση της παρέας των ομοϊδεατών του.
Τίποτα όμως από τα παραπάνω δεν ισχύει απόλυτα για το φαινόμενο του χουλιγκανισμού το οποίο έχει βαθιές κοινωνικές καταβολές ενώ γεννιέται, αναπτύσσεται και ενίοτε κοιμάται (αλλά δεν πεθαίνει) εκτός γηπέδου και περιχώρων: είναι μια ενορχηστρωμένη διαστρωμάτωση πληθυσμού, ένας μικρόκοσμος που παρουσιάζει τις ομοιότητες οποιασδήποτε άλλης κοινότητας ανθρώπων, της οποίας τα συμπτώματα είναι πολύ δύσκολο να καταπολεμήσεις, επειδή κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι η επίσημη πολιτεία με όλους τους φορείς της θα στρεφόταν εναντίον της ίδιας της σάρκας που την τρέφει. Ο χουλιγκανισμός δεν είναι απόστημα, είναι παραφυάδα του συστήματος. Και ως τέτοια, προστατεύεται επιμελώς.
Οι περισσότερες προσπάθειες για τον περιορισμό της βίας στα γήπεδα κάνουν ακριβώς αυτό: προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το σύμπτωμα της ασθένειας αφού αυτό εκδηλωθεί δηλαδή, βολικά, λειτουργούν (αν λειτουργήσουν) εκ των υστέρων. Πρόκειται για ένα σύνολο εξαγγελιών που κανείς δεν μπορεί να ελέγξει αν μεταβολίζονται σε πράξη, κάθε πότε και για πόσο διάστημα. Ουδέποτε όμως εξετάζουν το ιερό τοτέμ της ανθρωπογεωγραφίας πίσω από την βία. Ακόμα κι αν ισχυριστούν ότι το πράττουν, οι περισσότεροι συντάσσουν μια μηντιακού βεληνεκούς έκθεση του ποιοι είναι ικανοί για τέτοιες συμπεριφορές.
Οι εκθέσεις μιλούν για χαμηλού οικονομικοκοινωνικού επιπέδου άτομα, με βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό, ελλιπούς ακαδημαϊκής και κοινωνικής μόρφωσης, βασανισμένοι από πολλαπλές εξαρτήσεις και η αλήθεια είναι ότι όντως μπορεί να συναντήσει κανείς τέτοιες περιπτώσεις στη βάση της χουλιγκανικής πυραμίδας, σε αυτούς ας πούμε που βαράνε. Το πρόβλημα όμως βρίσκεται στην κορυφή της, εκεί όπου συναντάμε μια εντελώς διαφορετική κάστα ανθρώπων που ζουν από την εφαρμογή επικίνδυνων πρακτικών: πρόκειται για καριέρα που δεν μπορεί να διαχειριστεί ο οποιοσδήποτε. Έτσι, όταν η επιθετική συμπεριφορά μέσα κι έξω από τα γήπεδα τελικά οδηγήσει σε έγκλημα, το σύστημα μπορεί να συλλάβει τους ενόχους της συγκεκριμένης πράξης (έχουν και οι χούλιγκανς τους αυτοφοράκηδές τους) αλλά ποτέ η τιμωρία δεν φτάνει στα κεντρικά γραφεία, σε κάποιες περιπτώσεις επειδή, εντάξει, δεν μπορείς να συλλάβεις και τον εαυτό σου.
Ο χουλιγκανισμός ως συμπεριφορά δεν είναι τόσο ανεξέλεγκτος όσο αφήνεται να πιστέψει κανείς. Σε κάποιες περιπτώσεις, πρόκειται για χορογραφία που έχει ως στόχο τον εκφοβισμό και την απόδειξη της «υπεροχής» της ομάδας, αλλά δεν στοχεύει σε δολοφονίες ανθρώπων.
Εξελίσσεται σε προκαθορισμένο χρόνο και χώρο, αναδεικνύει την ποδοσφαιρική ταυτότητα των μελών του και δίνει την ψευδαίσθηση της συμμετοχής σε ένα κόσμο που σε ακούει και σε αποδέχεται. Αυτές όμως οι παρατηρήσεις της Κοινωνικής Ψυχολογίας δείχνουν και ότι – όταν πράγματι υπάρξει θάνατος – τότε αυτός δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ως «αποτέλεσμα συμπλοκής οπαδών».
Έρευνες της δεκαετίας του ’90 έδειξαν πώς η βία στα γήπεδα, ιδιαίτερα στην Βρετανία, εξελίχθηκε από νωρίς ως κοινωνικός αγώνας της εργατικής τάξης, δηλαδή ως πολιτική αντίδραση. Γι’ αυτό το λόγο, οι προσπάθειες κυβερνήσεων να κατευνάσουν τη βία έχουν συνδεθεί με την εναντίωση στα ιδανικά συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων, αντίληψη που μπορεί να οδηγήσει σε δυσαρέσκεια και αναταραχή μεγαλύτερου βεληνεκούς, εξού και αποφεύγεται από τους πολιτικούς, οι οποίοι την βγάζουν καθαρή με αερολογίες, ευχολόγια και «μαχαίρια στο κόκκαλο». Συνοπτικές διαδικασίες, πάμε παρακάτω, δεν είναι ώρα να χάνουμε ψηφοφόρους. Το να κάνεις κάτι για την βία και το να φαίνεται ότι κάνεις κάτι, δεν είναι τα ίδια πράγματα.
Είναι πολύ εύκολο να απαξιώσουμε τις πιθανές παρεμβάσεις σε ένα τέτοιο σοβαρό πρόβλημα με το να πούμε για άλλη μια φορά ότι πρόκειται για «θέμα παιδείας». Όλα είναι θέμα παιδείας έτσι ή αλλιώς και τα γενικόλογα δεν αποτελούν λύση. Δυστυχώς, η εξωτερική πίεση με τη μορφή καταστολής ή τιμωρίας που ασκείται από τις αρχές, δεν είναι ικανή από μόνη της να περιορίσει το φαινόμενο. Οι ποδοσφαιρικές ομάδες αδυνατούν να αναλάβουν την ευθύνη της συμπεριφοράς των οπαδών τους και των μηνυμάτων που εκπέμπουν προς το κοινό τους, αλλά εκεί μέσα βρίσκεται το μυστικό.
*Η Δέσποινα Λιμνιωτάκη είναι Πρόεδρος της Φιλελεύθερης Συμμαχίας
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Liberal στις 14 Ιανουαρίου 2020
Αμβλώσεις, Δημόσιοι χώροι και Ελευθερία του Λόγου
*Του Μάνου Πιτροπάκη
Πολλές συζητήσεις προκάλεσε η πρόσφατη τοποθέτηση, επ’ αμοιβή, αφισών, με μηνύματα που παροτρύνουν τις γυναίκες να μην προβαίνουν σε αμβλώσεις, σε χώρους του Μετρό, κι η επακόλουθη απόσυρσή τους μετά την, αναμενόμενη, δημόσια κατακραυγή, με εντολή του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Το γεγονός αυτό άνοιξε τη συζήτηση για πολλά θέματα, μεταξύ άλλων και για την ελευθερία του λόγου.
Καταρχάς, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι το μήνυμα της αφίσας με βρίσκει πλήρως αντίθετο. Ένα έμβρυο δεν είναι “αγέννητο παιδί” κι η εκ του πονηρού προσπάθεια να περάσει υπογείως το παραπλανητικό μήνυμα ότι κάνοντας μια άμβλωση σκοτώνεις ένα παιδί, μου προκαλεί εμετό από την αηδία.
Από εκεί και πέρα, το μήνυμα της αφίσας δεν είναι, και πρέπει να συνεχίσει να μην είναι, ποινικά επιλήψιμο. Το πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση είναι ο χώρος όπου ανέβηκε ένα τέτοιο μήνυμα. Αν η αφίσα είχε ανέβει σε οποιοδήποτε χώρο που ανήκει σε μη κρατική οντότητα, προφανώς θα σχολιαζόταν το ίδιο επικριτικά το μήνυμά της αλλά, σε τελική ανάλυση, η ανάρτησή της θα είχε γίνει σε έναν ιδιωτικής ιδιοκτησίας χώρο, μέσω μιας εμπορικής συμφωνίας δύο ελεύθερα συναλλασσόμενων μερών, δηλαδή, των χριστιανικών σωματείων που δημιούργησαν την επίμαχη καμπάνια και του ιδιοκτήτη π.χ μιας υπαίθριας διαφημιστικής πινακίδας ή μιας εφημερίδας. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, μιλάμε για διαφήμιση που προβλήθηκε σε χώρο ιδιοκτησίας μιας κρατικής οντότητας, της ΣΤΑΣΥ, της οποίας μάλιστα η λειτουργία επιδοτείται κάθε χρόνο από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή από τον κάθε φορολογούμενο, ανεξαρτήτως του φύλου του και της θέσης του για τις αμβλώσεις. Να υπενθυμίσουμε σε αυτό το σημείο ότι παρόμοιο ζήτημα είχε προκύψει με αφίσες που είχαν αναρτηθεί στο Μετρό τον Σεπτέμβριο του 2018, πάλι επ’ αμοιβή, από ομάδα vegan, οι οποίες απεικόνιζαν ζώα δίπλα σε μηνύματα όπως “Δες ποιον έφαγες σήμερα”.
Τι θα πρέπει να κάνουμε σε αυτή την περίπτωση; Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει κάποια εύκολη λύση όταν μιλάμε για χώρους που ανήκουν στο κράτος, όπως τους σταθμούς του Μετρό, οι οποίοι ταυτόχρονα ανήκουν σε όλους και πληρώνονται και χρησιμοποιούνται από όλους. Σε αυτό το σημείο, να διευκρινίσω ότι μιλώντας για χώρους που ανήκουν στο κράτος, εννοώ εν γένει υποδομές του κι όχι χώρους όπως οι πλατείες και τα πεζοδρόμια, όπου ο καθένας έχει δικαίωμα να προβάλει τις ιδέες του μέσω συγκεντρώσεων κι ομιλιών. Εκ των πραγμάτων, ο καθένας μας έχει διαφορετικές αντιλήψεις κι ηθικές αξίες οι οποίες, πολλές φορές, δεν μπορούν να συγκεραστούν αλλά θα πρέπει, με κάποιο τρόπο, να παίρνονται υπόψιν στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Οπότε, μια λύση εφικτή κι αποδεκτή είναι οι δημόσιοι οργανισμοί να έχουν κώδικες δεοντολογίας που θα είναι ανοιχτοί σε δημόσια διαβούλευση και θα έχουν παρουσιαστεί στο κοινό, ώστε η πολιτική τους να κινείται σε πλαίσια εντός του κράτους δικαίου και με σεβασμό στα ατομικά δικαιώματα, όπως, εδώ, το αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα της γυναίκας στην άμβλωση, το οποίο είναι αναπόσπαστο μέρος της αυτοδιάθεσης του σώματός της. Ένας τέτοιος κώδικας, εν συντομία και κατά την άποψή μου, δε θα επέτρεπε να προβάλλονται διαφημίσεις που άπτονται θεμάτων ηθικής, όπως οι αμβλώσεις κι η κρεατοφαγία, καθώς και πολιτικές διαφημίσεις.
Προχωρώντας, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι εντείνεται τον τελευταίο χρόνο η προσπάθεια από διάφορους, εκκλησιαστικούς και μη, φορείς να διαδοθεί η ιδέα ότι ένα έμβρυο είναι ένας κανονικός άνθρωπος και, κατά συνέπεια, η άμβλωση αποτελεί δολοφονία. Η καθιέρωση από την Εκκλησία της Ελλάδος “Μέρας Αγέννητου Παιδιού” (sic) και το πρόσφατο πρωτοσέλιδο αθλητικής (!) εφημερίδας με περιεχόμενο παρόμοιο της επίμαχης αφίσας (με το οποίο, μάλιστα, συμφώνησε δημόσια ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Γεωργιάδης) δείχνουν ότι γίνεται μία συντονισμένη προσπάθεια να επιστρέψουμε σε ιδέες, αρχικά, κι έπειτα, αν ευοδωθεί κάπως αυτή η προσπάθεια, σε νομικά πλαίσια πρωτύτερα του 1986, οπότε και νομιμοποιήθηκε η άμβλωση στην Ελλάδα. Είναι πραγματικά συγκινητικό το πόσο χρόνο, κόπο και χρήμα αφιερώνουν στο να προστατεύσουν τις γυναίκες από τις αμβλώσεις και, συνεπώς τα “αγέννητα παιδιά”, οπότε θα τους συνιστούσα να σταματήσουν να αντιδρούν στην εισαγωγή του μαθήματος της Σεξουαλικής Αγωγής στα σχολεία, ώστε να μπορούν να μάθουν, μεταξύ άλλων, περί αντισύλληψης τα έφηβα παιδιά και να μην διαπαιδαγωγούνται πάνω στο σημαντικότατο αυτό θέμα από “γνωστούς” και ερωτικού περιεχομένου ταινίες. Επίσης, να μην προωθούν τις ιδέες τους χρησιμοποιώντας ψευδή στοιχεία και, αν τους περισσεύει λίγος χρόνος μέσα στην τιτάνια αυτή τους προσπάθεια, ν’ ασχοληθούν λίγο με το υπάρχον νομικό πλαίσιο το οποίο καθυστερεί υπερβολικά κι αδικαιολόγητα την υιοθεσία γεννημένων κι ορφανών παιδιών από ετερόφυλα ζευγάρια και την απαγορεύει στα ομόφυλα…
Αντί επιλόγου, θα πρέπει να πούμε ότι, όσο απεχθής κι αν είναι η προσπάθεια να ταυτιστεί η άμβλωση με τη δολοφονία, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για περιορισμό της πρόσβασης της γυναίκας σε αυτή, οι υποστηρικτές τέτοιων ιδεών έχουν το απεριόριστο δικαίωμα να την εκφράζουν σε οποιοδήποτε ιδιωτικό χώρο τους το επιτρέπει, καθώς και σε πλατείες και πεζοδρόμια. Όχι, όμως, σε διαφημιστικές πινακίδες του Μετρό, το οποίο εν μέρει έχουν πληρώσει γυναίκες που έχουν προβεί ή θα προβούν σε άμβλωση.
*Ο Μάνος Πιτροπάκης είναι Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της Φιλελεύθερης Συμμαχίας
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο marketnews.gr στις 16 Ιανουαρίου 2020