• Ο χρόνος είναι χρήμα και άλλα γνωμικά που μας κάνουν δυστυχισμένους

    Συνειδητοποιώ ότι υπάρχουν δυο μεγάλες ομάδες ανθρώπων που συνδέουν τον χρόνο τους με την απόκτηση ή την διατήρηση χρημάτων.  Όσοι πιστεύουν ότι η ζωή είναι μικρή για να μη δίνουν περισσότερη βαρύτητα στο χρόνο που περνάει, αφιερώνοντας τεράστια διαστήματα στον εαυτό τους και στις προσωπικές τους ενασχολήσεις, εισάγοντας την έννοια της βραδύτητας σε αυτά που κάνουν, γυρνώντας την πλάτη στους φρενήρεις ρυθμούς της συσσώρευσης αγαθών.  Και οι υπόλοιποι.  Όλοι εμείς δηλαδή που ζούμε για να υπολογίζουμε πόσα ευρώ ή points χωράνε στη μέρα, έχοντας υπογράψει συμβάσεις ή κάνει συμφωνίες που μετρούν το νόημα της ζωής με τα δευτερόλεπτα της ώρας.  Εμάς τους τελευταίους – κυριολεκτικά και μεταφορικά – μας λες και ντηλιβεράδες της καθημερινότητας, ανθρώπους που φέρνουμε στην πόρτα σου όλων των ειδών τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες, από σουβλάκια μέχρι τεχνολογικό σχεδιασμό και από μαθήματα γλωσσών μέχρι συνεδρίες ενσυνειδητότητας για όσους τρέφουν την ψευδαίσθηση ότι το Ελληνικό σύστημα σου επιτρέπει να κάθεσαι mindful πίνοντας τσάι στον κήπο.    

    Ένα πουλάκι έχει ψιθυρίσει στο αυτί όλων μας ότι το μέλλον ανήκει στους διανομείς (αν και, για να είμαστε ειλικρινείς, είναι πολύ δύσκολο να σου ανήκει οτιδήποτε όταν δεν έχεις στα χέρια σου την ελευθερία του πώς θα το διαχειριστείς) γι’ αυτό και πληθαίνουν οι πλατφόρμες παραγγελιών με τις οποίες π.χ. γλιτώνεις χρόνο από το να επισκεφτείς τον μανάβη της γειτονιάς, μόνο και μόνο για να πουληθεί αργότερα σε σένα από τους life coach ως προϊόν η πολύτιμη συμβουλή ότι, αν αρχίσεις να ξαναβάζεις στη ζωή σου τις επισκέψεις στους μανάβηδες, μπορεί τελικά και να αισθανθείς πιο ευτυχισμένος. 

    Η ουσία είναι ότι όλοι χρειάζεται να πληρώνουμε φόρους και λογαριασμούς, ποταπές υποχρεώσεις που μας απομακρύνουν από τον αληθινό μας εαυτό.  Διότι, σαφέστατα, αν είχαμε λύσει το βιοποριστικό μας μπορεί σήμερα να αναφωνούσαμε «φάτε παντεσπάνι» στους ανθρώπους που μάχονται για μια συνολικότερη ποιότητα στις καθημερινές μας συνδιαλλαγές.  Ευτυχώς,  ακόμα υπάρχει – έστω και ως πολιτικοφιλοσοφικό εδάφιο – εκείνη η ποιότητα που δεν μετριέται από τους χρήστες εφαρμογών σε διαδικτυακά αστεράκια, αστεράκια που σε απαλλάσσουν από την κοινωνική ευθύνη της συνδιαμόρφωσης περιβάλλοντος εργασιακής κουλτούρας ενόσω αξιολογείς υψηλά το αν ένα ταξί έχει γουάι φάι ή αν ένας εργαζόμενος έχει λιγότερο ρομποτική συμπεριφορά.  Ήταν ωστόσο απολύτως απαραίτητο να μπει στο λεξιλόγιό μας ο όρος free lancer, μία υπερκούλ ψευδαίσθηση για τα εγχώρια δεδομένα ότι, όχι μόνο έχεις επιλογές ως προς το πώς θα διαμορφώσεις την επαγγελματική σου καθημερινότητα με τρόπο που δεν υποστηρίζεται νομικά, αλλά μπορείς και να το απολαύσεις!  Ναι, μη είσαι αχάριστος: είναι μαγκιά να είσαι free lancer εκεί που δεν έχουμε ακόμα συμφωνήσει για το αν είναι αυτοκτονικό να είσαι ελεύθερος επαγγελματίας ή αν θα πρέπει να το κλείσουμε το ρημάδι και να κοιτάξουμε να γραφτούμε στην κλαδική κανενός κόμματος της προκοπής.  

    Φυσικά το free lancing δεν έρχεται χωρίς τις ψυχοκοινωνικές του επιπτώσεις τις οποίες είναι το ίδιο επικίνδυνο να αγνοήσουμε με το να θεωρούμε λανθασμένα ότι η οικονομία έρχεται αποκομμένη από τον τρόπο που «νιώθουμε» και επενεργούμε στα πράγματα.  Για παράδειγμα, η ρευστότητα της αγοράς εργασίας, οι διαρκείς αλλαγές και η αίσθηση ότι όχι απλά είσαι αναλώσιμος αλλά υπάρχουν ολόκληροι σχολιαστές στα κοινωνικά δίκτυα που επιμένουν ότι θα πρέπει να κάνουμε τους ανθρώπους να συνεχίσουν να αισθάνονται αναλώσιμα μηδενικά στον αντίποδα της εμμονής για διορισμούς, έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί σε μια ιδιαίτερη φτώχεια μέσα στη συνολικότερη ένδεια που μας δέρνει: τη φτώχεια της αδυναμίας να αναπτυχθείς εσωτερικά και εξωτερικά.  Μερικοί ίσως σοκαριστούν με την ιδέα ότι η ανάπτυξη ή η επιθυμία αυτής ξεκινάει από το μυαλό μας.  Είναι που επί χρόνια φροντίζουμε να να καταπνίγουμε εγκαίρως οποιαδήποτε τέτοια κλίση μπορεί να εμφανίσει κάποιος.  Ναι, η απουσία επιλογών είναι ολέθρια για την ψυχολογία, αν όμως πείσεις τους ανθρώπους ότι μπορούν να καταφέρουν πράγματα με τη δύναμη του νου (όπως λένε και στα τηλεπαιχνίδια «δεν ξέρω αν το θέλεις πολύ»), τότε βγάζεις από πάνω σου την ευθύνη των αληθινών μεταρρυθμίσεων και την μετατοπίζεις στους εργαζόμενους-ανέργους, δηλαδή στους free lancers. 

    Είσαι «μάστερ του πεπρωμένου σου» όπως έγραφαν οι  Susan Ashford και Ruth Blatt από το πανεπιστήμιο του Michigan πριν ανακαλύψουν ότι η υποτιθέμενη εργασιακή «ελευθερία», όταν δεν υπάρχει διέξοδος διαφυγής, όταν δηλαδή το free lancing δεν αφορά σε κάποιο βραχυπρόθεσμο project που έχεις αναλάβει παράλληλα με τον κύριο κορμό της δουλειάς σου, είναι κάτι που σε βουλιάζει στην απόγνωση και στην εμμονή με τα φραγκοδίφραγκα.  Είναι ολέθριο για την ταυτότητα σου ως εργαζόμενος και ως άνθρωπος που χρειάζεται να λειτουργήσει μέσα σε ομάδες εμπιστοσύνης και αλληλοϋποστήριξης.  Κατατρώει τις διαπροσωπικές σου σχέσεις αν υποθέσουμε ότι έχεις το κουράγιο να κουράρεις διαπροσωπικές σχέσεις καθώς, όπως είπαμε και στην εισαγωγή αυτού του άρθρου, χρειάζεται ελεύθερος χρόνος γι’ αυτό.  Τέλος, η τοξικότητα του να κυνηγάς πάντα τα αστεράκια της πλατφόρμας είναι κάτι που ελπίζω και εύχομαι να αναγνωριστεί σε μερικά χρόνια, με τον τρόπο που δύο δεκαετίες πριν ο κόσμος είχε τρελαθεί με τη «θετική ενέργεια», μόνο και μόνο για να έρθει σήμερα στα λόγια μας και στα σύγκαλα του και να ονομάσει την πάση-θυσία-ευτυχία, toxic positivity.  Κάλλιο αργά παρά ποτέ. 

    Είμαστε μια χώρα χωρίς πρόσωπο που περαιτέρω μαϊμουδίζει τάσεις που αποπροσωποιούν την κοινωνική μας αντίληψη και εμπειρία.  Σπανίως μαθαίνουμε τις ιστορίες πίσω από τους εργαζόμενους σε διάφορα πόστα αλλά θεωρούμε ότι όλες οι εργασιακές προτάσεις και συνθήκες μπορούν να ειδωθούν από την πλευρά των επιλογών που έχει κάποιος και όχι ως αποτέλεσμα μη-ύπαρξης ικανών επιλογών, ως αποτέλεσμα χρόνιων αδιεξόδων.  Δεν μπορείς να εξαίρεις το free lancing αν δεν είσαι διατεθειμένος να παραδεχθείς πράγματα για την αυτοαπασχόληση.  Δεν μπορείς να προτείνεις, όταν η ιδέα σου για το free lancing προέρχεται από τις έρευνες των part time εργαζομένων σε χώρες διαφορετικές από τη δική σου.  Μια νέα ομάδα εργαζομένων γεννιέται με την λεγόμενη gig economy αλλά το μόνο που έχεις να προτείνεις είναι να κολυμπήσουμε.  Λυπάμαι αλλά δεν θα ακούσω την υπεραπλουστευτική σου εκδοχή.

    Η Δέσποινα Λιμνιωτάκη είναι Πρόεδρος της Φιλελεύθερης Συμμαχίας.

  • Τα προβλήματα της πανδημίας δεν θα λυθούν με ένα application

    Αν κάτι μας έμαθε η πανδημία με τον πιο σκληρό τρόπο, αυτό είναι το να μη θεωρούμε δεδομένα όλα τα πλάνα και τα προγράμματα πάνω στα οποία στηριζόμασταν μέχρι εκείνη τη στιγμή. Εκατοντάδες άνθρωποι έχασαν ξαφνικά τη δουλειά και την ζωή – όπως τις είχαν σχεδιάσει και εμπιστευτεί – κάτω από τα πόδια τους. Δεκάδες άλλοι μπήκαν σε αναμονή για κάτι που δεν γνωρίζουμε με ποια μορφή και με ποιους όρους θα έρθει. Η ανάγκη για επιβίωση έκανε κάποιες περίπλοκες διαδικασίες, όπως για παράδειγμα την τηλε-εργασία που έχει ένα τεράστιο φάσμα δικών της κανόνων και συμπεριφορών, να μεταβολιστούν σε λύσεις ανάγκης για λίγους, προκειμένου να συνεχίσει η γη να γυρίζει. Πίσω όμως από τις προσπάθειες και την καλή θέληση όλων μας να διατηρήσουμε εκείνη την «κανονικότητα» που είναι ικανή να μας εξασφαλίσει μια μίνιμουμ ισορροπία, υπάρχει ένα πολυποίκιλο εργατικό δυναμικό που δεν θα κληθεί απλά να ξαναγυρίσει στη δουλειά (αν υποθέσουμε ότι θα υπάρχουν δουλειές μετά την πανδημία), αλλά να εκπαιδευτεί από την αρχή για τον κόσμο που ετοιμάζεται. Γι’ αυτούς τους ανθρώπους, όχι απλά δεν ακούγεται κουβέντα αλλά σχεδόν υπονοείται ότι θα πρέπει μόνοι τους να βρουν την άκρη, αφού τα εμπόδια του καθημερινού τους αγώνα είναι κάτω από το όριο ανίχνευσης της κυβέρνησης και του κράτους πρόνοιας. Αυτοί οι άνθρωποι είναι το ανθρώπινο δυναμικό της ηλικίας των 55 +, που έρχονται αντιμέτωποι με τα οικονομικά, επαγγελματικά και κοινωνικά στεγανά όλης της προηγούμενης δεκαετίας της κρίσης. Πρόκειται για μια αόρατη ομάδα της αγοράς εργασίας.

    Ζούμε σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η τηλε-εργασία και η ευελιξία στο εργασιακό ωράριο ενθαρρύνονται προκειμένου να τηρηθούν τα μέτρα προστασίας κατά του κορονοϊού: αυτό που δεν έχει μετρηθεί και αξιολογηθεί ποιοτικά είναι το πόσοι εργαζόμενοι και σε ποια εργασιακά πόστα μπορούν πραγματικά να δουλέψουν από απόσταση. Τα στατιστικά στοιχεία διεθνώς περιγράφουν ένα δραματικό τοπίο ανθρώπων που μένουν εκτός δουλειάς και εκτός ευκαιριών. Είναι οι λεγόμενοι «blue collar» εργαζόμενοι, οι χειρώνακτες, οι χαμηλόμισθοι σε επισφαλή πόστα, οι άνθρωποι δηλαδή που είχαν εξαρχής λιγότερη ευελιξία και μικρότερο εύρος επιλογών ως προς τη δουλειά που θα έκαναν. Όταν μάλιστα οι παραπάνω ανήκουν σε ηλικιακές ομάδες που ο κορονοϊός έχει χτυπήσει αλύπητα, αυτοί είναι περισσότερο πιθανό να αποσυρθούν στα σπίτια τους, να απολυθούν ή να μη μπορούν να βρουν δουλειά εξαιτίας της επικινδυνότητας για την υγεία τους αλλά και των δεξιοτήτων που εντωμεταξύ δεν πρόλαβαν να καλλιεργήσουν. Η πιθανότητα να ξεκινήσουν τη δική τους δουλειά στην Ελλάδα των λουκέτων και της ανύπαρκτης επιχειρηματικής κουλτούρας, είναι μηδαμινή αν όχι μια θρασύτατη υπόνοια όσων κυβερνητικών ενθαρρύνουν τον κόσμο να σταματήσει επιτέλους να ζει με επιδόματα και να «δομήσει βιογραφικό». Η πιθανότητα να ανταγωνιστούν τις μικρότερες ηλικίες μετά το lockdown – και παρά τα πολλαπλά προσόντα που μπορεί να διαθέτουν όσοι έχουν φάει πραγματικά την αγορά με το κουτάλι – είναι ελάχιστες και μόνο στο μυαλό των θεωρητικών που πιστεύουν ότι «έτσι είναι αν έτσι νομίζετε».

    Έφερε η πανδημία μαζί της μια παρέλαση από ανισότητες στις οποίες τα προηγούμενα χρόνια απλά αναφερόμασταν χωρίς ποτέ να έχουμε κάνει κάτι; Η ηλικία, μεταβλητή που θεωρούνταν στερεότυπο μέχρι και πριν από λίγα χρόνια, ήρθε ως σοκαριστική πραγματικότητα να ταράξει τη νιρβάνα όσων ταυτίζονται με την τεχνολογία με τρόπο που να θεωρούν αυτονόητη την ομαλή προσαρμογή στα νέα διαδικτυακά δεδομένα, αγνοώντας το ότι έχουμε δρόμο μέχρι την ψηφιακή εγγραμματοσύνη. Τα προβλήματα της πανδημίας δεν θα λυθούν με application και προγράμματα επιμόρφωσης που έχουν ηλικιακά όρια. Σαφέστατα σήμερα έχουμε περισσότερες επιλογές, διαύλους επικοινωνίας και πλατφόρμες χτισίματος μιας καινούριας ζωής-επιχείρησης-ομάδας: με την προϋπόθεση ότι θα γίνει ένα άνοιγμα γνωριμίας και εξοικείωσης προς όλους εξίσου και όχι μόνο προς αυτούς που γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν το zoom ως ελάχιστη προϋπόθεση.

    Υπάρχει επιτακτική ανάγκη δημιουργίας ενός ευρύτερου πλαισίου επιμόρφωσης και ενθάρρυνσης για την επιστροφή στην εργασία και την διατήρηση εργασιακών θέσεων, για τους άνω των 55 ετών. Η εργασία, η απασχολησιμότητα, η δημιουργία επιλογών και κατ’ επέκταση η κοινωνική ένταξη των μεγαλύτερων ηλικιακά ανθρώπων – παράγοντες που δεν επηρεάζουν μόνο την δική τους ψυχική υγεία αλλά την ολόπλευρη επιβίωση των κοινοτήτων μας – χτυπούν καμπανάκι κινδύνου.

    Η Δέσποινα Λιμνιωτάκη είναι Πρόεδρος της Φιλελεύθερης Συμμαχίας.

  • The Brilliant Outsider

    Στη φιλελεύθερη παράδοση, υπάρχει μια φιγούρα που είναι σεβαστή και θαυμαστή και διατρέχει όλες τις ιστορικές περιόδους του ρεύματος.  Ελλείψει ικανοποιητικής μετάφρασης, θα χρησιμοποιήσω τον όρο στα αγγλικά.  Πρόκειται για τον  brilliant outsider, τον άνθρωπο που είναι εκτός ενός πεδίου (γνώσης, οικονομίας, τέχνης) και που, ενώ δεν έχει τα ‘εχέγγυα’, δηλαδή δεν έχει διδαχτεί το πεδίο επίσημα, εντούτοις φέρνει στην κοινωνία κάτι νέο, κάτι ανατρεπτικό μέσω του οποίου και ο ίδιος αναδεικνύεται (και πλουτίζει) και βελτιώνει δραματικά τις ζωές του συνόλου.  Στο μυαλό μου  έρχεται ο James Watt, ο οποίος σπούδασε και εργάσθηκε ως επισκευαστής μαθηματικών και αστρονομικών οργάνων, μέχρι να εφεύρει δραματικές βελτιώσεις για την μηχανή εσωτερικής καύσης.  Επίσης, οι αδελφοί Wright (κατασκευαστές ποδηλάτων, πραγματοποίησαν την πρώτη πτήση- δεν πήραν ποτέ πτυχίο, έβγαλαν μόνο το γυμνάσιο), o John D. Rockfeller (ξεκίνησε βοηθός λογιστή, αλλά χωρίς σπουδές κατάφερε να δημιουργήσει μια αυτοκρατορία), o Alan Sugar (σταμάτησε το σχολείο στα 16 για να αγοράσει ένα μικρό φορτηγό και να πουλά ηλεκτρικά είδη. Περιπλανώμενος, έκανε περιουσία στους υπολογιστές και σε άλλα προϊόντα), o James Dyson (σπούδασε τέχνη και έπιπλο για να καταλήξει να εφεύρει μια αποτελεσματική ηλεκτρική σκούπα), ο Αugusto Odone o οικονομολόγος πατέρας που ερεύνησε και εφεύρε το ‘Lorentzo’s oil’ την θεραπεία της ασθένειας ALD για το γιό του.  Τέλος δεν νομίζω πως χρειάζεται ιδιαίτερη αναφορά στις στρατιές των αυτοδίδακτων μουσικών που δημιούργησαν μουσικά είδη από το rock ‘n’ roll ως το hip hop.

    Για τους φιλελεύθερους, οι brilliant outsiders ενσαρκώνουν την ατομική πρωτοβουλία πέρα από τα στεγανά και τα καθιερωμένα κανάλια.  Δεν έχουν την άνεση μιας ‘επίσημης’ εκπαίδευσης που θα δώσει το πτυχίο το οποίο θα τους ανοίξει εύκολα τις πόρτες.  Δεν θα ακολουθήσουν τον εύκολο τρόπο.  Μπαίνουν σε έναν τομέα και σπάνε τα στεγανά.

    Η πιο γλαφυρή εφαρμογή της ιδέας του outsider και το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα για την διάσταση λαϊκισμού και ελιτισμού με τον φιλελευθερισμό είναι οι πλατφόρμες της shared ή gig economy, όπως η uber ή airbnb (χωρίς να μένουμε στις συγκεκριμένες εταιρίες – ως φιλελεύθερους μάς ενδιαφέρει η συγκεκριμένη αγορά και όχι οι επιχειρήσεις).

    Οι φιλελεύθεροι είναι ενθουσιώδεις με τις προοπτικές που ανοίγει στους outsiders οδηγούς ή μικροξενοδόχους για να μπουν σε μια αγορά.  Οι συντεχνίες αντιδρούν προστατευτικά.  Κάποιοι φιλελεύθεροι επηρεασμένοι δυστυχώς από έναν ελιτισμό και από την σοσιαλδημοκρατική ιδέα της επίκλησης της ‘ασφάλειας και ποιότητας’ ζητάνε με -μπόλικο φαρμάκι θα έλεγα- περιορισμούς.  Κάποιοι πχ ζητάνε οι οδηγοί της uber να έχουν επαγγελματικό δίπλωμα, ή οι οικοδεσπότες της airbnb να πληρούν προδιαγραφές ξενοδοχείων.  Μόνο που η uber και η airbnb δεν έχουν φτιαχτεί για επαγγελματίες οδηγούς ή ξενοδόχους.  Έχουν φτιαχτεί για ανθρώπους που ενδιαφέρονται για το ένα ή το άλλο πεδίο και θέλουν να δοκιμάσουν να ξεκινήσουν κάτι  χωρίς να χρειάζεται να δεσμευτούν με κόστη μιας επίσημης έναρξης μιας επιχείρησης. Πρόκειται για ένα φυτώριο, μια μικροαγορά από την οποία μπορεί να ξεπηδήσουν νέοι οδηγοί και νέοι ξενοδόχοι (αναφέρονται ως παραδείγματα).  Αν η δραστηριότητα αυτή εξελιχθεί ως μια ελκυστική προοπτική, τότε είναι αναμενόμενο ότι αυτός που θα ενδιαφερθεί, θα αποκτήσει και επαγγελματικό δίπλωμα και θα επενδύσει ώστε το σπίτι να πλησιάσει τις προδιαγραφές ξενοδοχείου.

    Στην πορεία προσφέρονται φθηνότερες και καλύτερες υπηρεσίες στους καταναλωτές και πάρα πολλοί πολίτες και ιδιοκτήτες ακινήτων συμπληρώνουν το εισόδημα τους. Σημαντικές επενδύσεις γίνονται σε ακίνητα και αυτοκίνητα προκειμένου τα δωμάτια και τα δρομολόγια να λαμβάνουν υψηλές αξιολογήσεις.          

    Για κάποιο λόγο, οι πλατφόρμες αυτές θεωρούνται ως αφορμές για φοροδιαφυγή.  Να ξεκαθαρίσουμε πως το εισόδημα με οποιαδήποτε μορφή πρέπει να δηλώνεται και να φορολογείται, όσο πιο χαμηλά και με πιο διαφανή τρόπο γίνεται.  Ειδικά με τις πλατφόρμες αυτές που οι πληρωμές γίνονται όλες ηλεκτρονικά, δεν θα πρέπει να είναι δύσκολο να εντοπίζεται ο εισοδηματίας.

    Σε κάθε πεδίο της οικονομίας, τα κριτήρια εισόδου θα πρέπει να εξετάζονται πολύ σοβαρά ώστε να μην μπαίνουν στεγανά που να περιορίζουν τους ανθρώπους να αλλάζουν καριέρες.  Αν δεν μπορείς να ξεκινήσεις ανά πάσα στιγμή μια δραστηριότητα, έχεις λιγότερες επιλογές και λιγότερες ευκαιρίες.

    Εξηγήσαμε λοιπόν την «αδυναμία» που έχουν οι φιλελεύθεροι και φιλελεύθερες για τον brilliant outsider, τον άνθρωπο που χωρίς να ακολουθήσει τα επίσημα κανάλια εκπαίδευσης, θα φέρει κάτι νέο, κάτι καινοτόμο ή θα προσφέρει στον εαυτό του και στην οικονομία.

    Στο δεύτερο μέρος, η συζήτηση για τον brilliant outsider θα πάει σε πιο δύσκολα μονοπάτια και το αίτημα για κατάργηση των στεγανών θα γίνει πιο ριζοσπαστικό.

    «Μα θα μπορεί ένας φιλόλογος να κάνει στατικά; Θα πρέπει να υπάρχει κρατικός έλεγχος στους μελετητές και στατικά να κάνουν μόνο οι εγκεκριμένοι στατικοί». «Παράσταση στο δικαστήριο χωρίς δικηγόρο; Λάθος! Υποχρεωτική η παρουσία δικηγόρου στις δίκες» (Δικηγόρου μέλους του αναγνωρισμένου από το κράτος Συλλόγου και απόφοιτου αναγνωρισμένης από το κράτος σχολής, βεβαίως βεβαίως).

    Η λογική των παραπάνω (που διατυπώνονται από πάρα πολλούς φιλελεύθερους)  κρύβει τα εξής αντιφιλελεύθερα νοήματα:

    Υπονοεί πως ο πελάτης που θα θέλει το σπίτι του να είναι γερό, είναι τόσο ανεγκέφαλος που θα πάει σε έναν φιλόλογο να του φτιάξει τα στατικά.

    Υπονοεί πως ο φιλόλογος που δεν ξέρει από στατικά, είναι τόσο ανόητος που θα αναλάβει να κάνει κάτι που δεν ξέρει και που δεν ξέρει καν πως άνθρωποι θα κινδυνέψουν από αυτό που κάνει.

    Ακυρώνει τον ρόλο των ελεγκτικών αρχών.  Κανείς δεν λέει να μην υπάρχουν μηχανικοί που θα ελέγξουν τους στατικούς υπολογισμούς και τη στατική μελέτη, ανεξάρτητα με το ποιος την έχει κάνει.

    Υπονοεί πως έχει καταλυθεί το κράτος δικαίου και δεν υφίσταται αστική ευθύνη.

    Υπονοεί πως μόνο το κράτος ξέρει να αναγνωρίζει την ποιότητα υπηρεσιών και επάρκεια δεξιοτήτων.

    Υπονοεί πως είναι αδύνατο να υπάρξει εκεί έξω ένας φιλόλογος που να ενδιαφέρεται για στατικά, να έχει εκπαιδευτεί από έναν πολιτικό μηχανικό, αλλά  να μην μπόρεσε για τον ένα ή τον άλλο λόγο να σπουδάσει «επίσημα» το αντικείμενο.  Οι πιθανότητες μπορεί να είναι λίγες για κάτι τέτοιο, αλλά το ότι το κράτος προλαμβάνει να προδικάσει και να αποκλείσει είναι και αυτή μια έκφραση του σκληρωτικού κρατισμού και θα πρότεινα πως είναι έξω από τον ρόλο του κράτους να κάνει τέτοιες κρίσεις.

    Μία από τις αιτίες της ανόδου του λαϊκισμού είναι και η οργή αυτών που “έμειναν πίσω”, αυτών που έχασαν εισοδήματα και δουλειές από τον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Μήπως να αναρωτηθούμε αν το κράτος με τα εμπόδια και τα στεγανά που βάζει στην είσοδο στην αγορά, έχει συμβάλλει σε αυτές τις απώλειες;  Πώς θα ήταν η εικόνα μιας οικονομίας με τα χαμηλότερα δυνατά κριτήρια εισόδου στα επαγγέλματα έχοντας τη δυνατότητα ο κόσμος να δοκιμάζει στην αγορά τις δεξιότητες του χωρίς κρατικά στεγανά;

    Η σφραγιδοκρατία και αδειοκρατία μπορεί και πρέπει να περιοριστούν δραματικά για να απελευθερωθούν νέα παραγωγικά τμήματα της κοινωνίας που θα βοηθήσουν τους συμπολίτες τους και θα προσθέσουν στο εισοδήματά τους ώστε να μην αισθάνονται πως έχουν ανάγκες τις λαϊκιστικές πολιτικές.

    Χρειαζόμαστε τώρα περισσότερο από ποτέ brilliant outsiders.

    *Ο Νίκος Χαραλάμπους είναι μέλος της Μόνιμης Γενικής Συνέλευσης της Φιλελεύθερης Συμμαχίας

  • ΑΜΕΣΗ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ

    Η κύρια αιτία της χρεωκοπίας της χώρας, το χρεοκοπημένο ασφαλιστικό σύστημα, ξαναχτυπά.  Σε μια παραπαίουσα ελληνική οικονομία, που αναμένει ύφεση της τάξεως του 10% το 2020, οι αξιότιμοι δικαστές του ΣτΕ αποφάσισαν για μια ακόμη φορά να υποκαταστήσουν την εκτελεστική εξουσία και να απονείμουν αναδρομικά σε όσους προσέφυγαν για το διάστημα των 11 μηνών πριν την δημοσίευση του Νόμου Κατρούγκαλου. 

    Η κυβέρνηση ενεργοποιώντας άμεσα τα πελατειακά της αντανακλαστικά φαίνεται ότι αποφασίζει να απονείμει τα αναδρομικά στο σύνολο των συνταξιούχων, πέρα των όσων προσέφυγαν στα δικαστήρια με το ύψος της δαπάνης να υπολογίζεται στα 3,9 δισ. ευρώ (και χωρίς να υπολογίζεται το κόστος για τους συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους, η κρίση για τους οποίους αναμένεται από το Ελεγκτικό Συνέδριο).  Σε αυτό το πλαίσιο υπενθυμίζουμε ότι η κυβέρνηση της ΝΔ (όπως προηγουμένως η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ) δεν προέβησαν στην κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, όπως προβλεπόταν στο Νόμο Κατρούγκαλου να γίνει από τις αρχές του 2019.  Η μη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς παραβιάζει κατάφωρα την αρχή της ισότητας, δημιουργώντας 2 κατηγορίες συνταξιούχων, τους προ και μετά Νόμου Κατρούγκαλου, που αμείβονται διαφορετικά παρότι μπορεί να έχουν τις ίδιες εισφορές-χρόνια. 

    Εφόσον λοιπόν η κυβέρνηση της ΝΔ θέλει να μοιράσει λεφτά που ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ στους συνταξιούχους, την καλούμε ΑΜΕΣΑ να καταργήσει την προσωπική διαφορά και να αποκαταστήσει την μεγαλύτερη αδικία του σημερινού ασφαλιστικού συστήματος, βοηθώντας στην διατήρηση της όποιας βιωσιμότητας του.  H ανάπτυξη με το παραγωγικό μοντέλο της ανοιχτής κοινωνίας και της ελεύθερης αγοράς που προτείνει η Φιλελεύθερη Συμμαχία είναι ο μόνος τρόπος για καλύτερους μισθούς και καλύτερες συντάξεις.

  • Οι τρεις θάνατοι του Ελεύθερου Επαγγελματία*

    Λίγο πριν την επέλαση της πανδημίας, το είχε πάρει το αυτί μου.  Εκείνη την μέρα έτυχε να κάνω μια βόλτα στην αγορά και κοντοστάθηκα για να ακούσω την συνέχεια.  Ήταν μια γυναίκα που χρησιμοποίησε με χαμόγελο την φράση: «τώρα που τελείωσε η οικονομική κρίση…» ενώ ο κόσμος τριγύρω κουνούσε το κεφάλι συμφωνώντας μαζί της, συνεχίζοντας τα ψώνια.  Ναι, είμαι σίγουρη ότι είχα ακούσει το «τώρα που τελείωσε η οικονομική κρίση».  Ήταν μια ηλιόλουστη ημέρα από εκείνες που σε γεμίζουν αισιοδοξία χωρίς συγκεκριμένο λόγο, μόνο και μόνο επειδή υπάρχεις, είσαι υγιής και συνεχίζεις να ελπίζεις ότι όλα θα πάνε καλά.

    Δεν έχει σημασία αν είχε πραγματικά τελειώσει η οικονομική κρίση (δεν είχε φυσικά) ή αν όλα ήταν ωραία τακτοποιημένα στο μυαλό των ανθρώπων που άρθρωναν λεκτικά τέτοιου είδους προτάσεις.  Στο πεδίο των ελεύθερων επαγγελματιών, φτάνει που οι ίδιοι δειλά δειλά είχαν αρχίσει να το πιστεύουν.  Φτάνει που είχαν αρχίσει να ξαναπιστεύουν ή να έχουν εμπιστοσύνη εκ νέου στον κόσμο, στο περιβάλλον που ζούσαν και δραστηριοποιούνταν.  Φτάνει που η διάθεσή τους είχε ανέβει, που είχαν αρχίσει να προβάλλουν τον εαυτό τους στο μέλλον, που έκαναν όνειρα και σχέδια και μικρές επενδύσεις εδώ κι εκεί.  Φτάνει που η περιρρέουσα ατμόσφαιρα δεν ήταν αυτή της ματαίωσης και της αγανάκτησης και που η ψυχολογία φάνταζε ξανά δυνατή, άτρωτη, έτοιμη να ενώσει δυνάμεις με την οικονομική ζωή και την ανάπτυξη.

    Και μετά ήρθε ο COVID19, ε και ξέρετε την συνέχεια.  ‘Η μάλλον κανείς μας δεν την ξέρει και είναι τέτοια η πανδημική άγνοια για την επόμενη ημέρα, τόσο απόλυτη, οικουμενική και χωρίς προηγούμενο, που πραγματικά βρίσκεται εδώ για να σαρώσει το μέσα μας πολύ περισσότερο από αυτά που θα αποτελειώσει ο ίδιος ο κορονοϊός.

    Είναι τόσο απελπιστική η πραγματικότητα για τον ελεύθερο επαγγελματία που σε πιάνει νευρικό γέλιο για να επιβιώσεις ψυχολογικά.  Μέσα σε δέκα χρόνια έχουμε ποδοπατηθεί τουλάχιστον τρεις φορές.  Αρχικά με τον ακήρυχτο πόλεμο που εκδηλώθηκε μέσω των φοροεπιδρομών, τότε που θεωρούμασταν ένοχοι ακόμα και για τα τυχόν χιλιάρικα που φυλάγαμε κάτω από το στρώμα, καθώς όλα, όλα έπρεπε να «επενδυθούν» στις συντεχνίες.  Μέσα από την προπαγάνδα και την δαιμονοποίηση της ελευθερίας, είχε αρθεί κάθε δικαίωμα στην ιδιοκτησία, την εργασία ή την παραγωγή πλούτου για οποιοδήποτε άλλο σκοπό εκτός από την εξυπηρέτηση του κράτους.  Άδειασαν τραπεζικοί λογαριασμοί, σεντούκια και τσέπες με ένα απόλυτα ιδεολογικό τρόπο, που πότε ονομαζόταν αλληλεγγύη και πότε φορολογική συνείδηση.  Και άδειασαν πρωτίστως από ανθρώπους που δεν είχαν μάθει να χρωστάνε, που δεν έκαναν έξοδα περισσότερα από αυτά που άντεχε το πορτοφόλι τους, που πλήρωναν πρώτα τους υπαλλήλους τους και μετά ζούσαν οι ίδιοι.  Αυτοί έσυραν πρώτοι τον χορό του Ζαλόγγου.  Αλλά επειδή ο θάνατος του εμποράκου δεν ήταν αρκετός, έπρεπε να έρθουν τα capital control για να πιαστούν στην φάκα κι άλλοι κλάδοι, οι βιομηχανίες, οι εξαγωγές και οποιοσδήποτε έκανε το λάθος στην Ελλάδα να dream big.  Ποτέ κανένας δεν τους ζήτησε συγνώμη για το γεγονός ότι τους κατέστρεψε όχι την επιχείρηση αλλά το ηθικό.  Για το γεγονός ότι τους έκοψε τα πόδια, τους κατέστησε αναξιόπιστους ή τους έδιωξε – ποιους;  Αυτούς που σήκωναν στις πλάτες τους τον παραγωγικό ιστό.

    Και τώρα, πάνω που είπαμε να πάρουμε μια ανάσα!  Ούτε καν βαθιά, να μια ανασούλα δοκιμαστικής επανεκκίνησης: δεν προλάβαμε να βγάλουμε το κεφάλι και πεθαίνουμε, πότε κυριολεκτικά και πότε σε κάθε άλλο επίπεδο λειτουργικότητας.  Κανένας δεν θα μπορούσε να είχε προβλέψει την πανδημία, αλλά υπήρχαν χίλιες δυο άλλες παράμετροι που θα μπορούσαν να μην μας έφταναν ήδη εξαθλιωμένους στο κατώφλι της υγειονομικής κρίσης.

    Τα επιδόματα είναι ένα ηρεμιστικό χάπι περιορισμένης ισχύος, η αναβολή πληρωμών για το μέλλον μια βραδυφλεγής βόμβα τοποθετημένη στα θεμέλια της ύπαρξης της αγοράς.  Η κοινωνική συνοχή θα δοκιμαστεί υπό την πίεση της πραγματικότητας – αυτός που σήμερα συνεργάζεται μένοντας στο σπίτι για να προστατέψει και να προστατευτεί, αύριο θα μπει σε κατάσταση «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» επειδή δεν θα εργάζεται.  Τόσα χρόνια η πράξη της αποταμίευσης ήταν το πιο σύντομο ανέκδοτο, τώρα ψάχνουμε να δούμε αν έμεινε τίποτα από τα έτοιμα για να περάσουμε τον μήνα.  Κάποιοι βρίσκονται στο πένθιμο στάδιο του παζαρέματος με την κυβέρνηση για τυχόν στήριξη αλλά οι περισσότεροι γνωρίζουμε ότι φέτος τουλάχιστον δεν πρόκειται να συντελεστεί καμία Ανάσταση.

    Θα πρέπει να μας επιτραπεί να είμαστε περισσότερο ελεύθεροι και περισσότερο επαγγελματίες (το αντίθετο του κρατιστή δηλαδή) προτού ξεκινήσουμε να μιλάμε για την λύση της επόμενης μέρας.

     

    * Η Δέσποινα Λιμνιωτάκη είναι Πρόεδρος της Φιλελεύθερης Συμμαχίας.  Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο MarketNews.gr στις 25 Απριλίου 2020.

  • Επιτάσσοντας η κυβέρνηση τους παράνομους «ασθενείς-απεργούς» γελοιοποιεί τη νομιμότητα

    Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προσυπογράφει την παρακάτω ανακοίνωση του καθηγητή κου Ληξουριώτη που εκδόθηκε ως ΔΤ της «Δράσης»:

    Επιτάσσοντας η κυβέρνηση τους παράνομους «ασθενείς-απεργούς» γελοιοποιεί την νομιμότητα.

    Δυστυχώς, η κυβέρνηση απέναντι στους παράνομους «ασθενείς-αδειούχους-απεργούς» του Μετρό, επέλεξε, προχωρώντας στην εφαρμογή του μέτρου της επίταξης υπηρεσιών, να δράσει «εξόχως» παράνομα.

    ΣΥΝΕΧΕΙΑ

  • Το μόνο που διασφαλίζει το κατώτατο ημερομίσθιο είναι η ανεργία

    Ξαφνικά από χθες το βράδυ όλοι μιλούν για την ‘εξωφρενική’ απαίτηση της ‘Τρόικα’ να πέσει κι άλλο το κατώτατο ημερομίσθιο και την ‘ηρωική’ δήλωση του Πρωθυπουργού ότι δε θα γίνουμε Ινδία.

    Το κατώτατο ημερομίσθιο και οι εθνικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, δεν προσφέρουν καμία απολύτως διασφάλιση σε κανέναν. Ιδιαίτερα σε περίοδο κρίσης λειτουργούν σαν αντικίνητρο σε κάθε νέα πρόσληψη ή διατήρηση θέσης εργασίας.

    ΣΥΝΕΧΕΙΑ

  • Οι επιχειρησιακές συμβάσεις γίνονται πράξη

    Η πρώτη επιχειρησιακή σύμβαση στη χώρα μας είναι πλέον γεγονός. Υπεγράφη στις 29/12/2010 μεταξύ της γαλακτοβιομηχανίας ΝΟΓΑΛ, που εδρεύει στη Δράμα και των 120 περίπου υπαλλήλων της, με βάση το πρόσφατο νόμο (Ν 3899/2010).

    Η σύμβαση υπεγράφη προληπτικά, προκειμένου να αποφευχθούν αυξήσεις τιμών των προϊόντων τς εταιρείας, μείωση της ανταγωνιστικότητάς της και συρρίκνωση των θέσεων εργασίας, εξ αιτίας πιθανής απώλειας μεριδίων αγοράς. Προβλέπει μείωση των αποδοχών των εργαζομένων κατα 9% για την επόμενη διετία ενώ ταυτόχρονα εγγυάται τη διατήρηση όλων των θέσεων εργασίας για το ίδιο διάστημα.

    ΣΥΝΕΧΕΙΑ

  • Ευελιξία στην αγορά εργασίας για λιγότερη ανεργία.

    Η Φιλελεύθερη Συμμαχία τόνιζε, εδώ και χρόνια και σε κάθε ευκαιρία, ότι οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν την μόνη  πραγματική απάντηση στη κρίση. Όμως μεταρρυθμίσεις δεν υλοποιήθηκαν με αποτέλεσμα να οδηγηθεί η χώρα στη σημερινή της κατάσταση.

    Μια από αυτές τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις ήταν και αυτή που αφορούσε στην ευελιξία των εργασιακών σχέσεων, και η οποία αποτελεί βασικό παράγοντα για την διεθνή ανταγωνιστικότητα μιας χώρας. Όποιος ακολούθησε, το 2008, την σύσταση της Φιλελεύθερης Συμμαχίας για χρήση του «εξομοιωτή μεταρρυθμίσεων» της Διεθνούς Τράπεζας θα διαπίστωσε ότι η βαθμολογία της Δανίας στην δυσκολία προσλήψεων ήταν μηδενική ενώ η βαθμολογία της στην δυσκολία απολύσεων ήταν δέκα μόνο μονάδες με ανώτατο όριο τις εκατό. Αντίθετα με την Δανία, η βαθμολογία της Ελλάδας στην δυσκολία προσλήψεων ήταν σαράντα τέσσερεις μονάδες ενώ η βαθμολογία της στην δυσκολία απολύσεων ήταν σαράντα μονάδες δηλαδή τετραπλάσια της Δανίας…

    ΣΥΝΕΧΕΙΑ

  • Σχετικά με την έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ για την ελληνική οικονομία

    Το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ εξέδωσε την έκθεσή του για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Το βασικό απόσπασμα που προβλήθηκε από τα τηλεοπτικά κανάλια αφορούσε τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι ανέρχονται σε λιγότερο του 60% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Φυσικά ακολούθησαν διάφορες κραυγές για αύξηση μισθών, προσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση κ.λπ. Κάποιοι συνέδεσαν τους χαμηλούς μισθούς με την υπανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και, φυσικά, σχεδόν όλοι οι σχολιαστές ζήτησαν επέμβαση της Πολιτείας.

    ΣΥΝΕΧΕΙΑ