Βαθμοί πανελληνίων: είναι τόσο σημαντικοί;*
Για άλλη μια χρονιά ανακοινώθηκαν οι βάσεις των Πανελληνίων και, για μια ακόμα χρονιά, παιδιά που πέρασαν σε σχολές με πολύ χαμηλό βαθμό δέχονται επίθεση επειδή «δεν θα είναι καλοί φοιτητές» και «δεν θα γίνουν καλοί επαγγελματίες» όταν τελειώσουν.
Είναι όμως έτσι; Συνδέεται ο βαθμός των πανελληνίων με το πόσο καλός φοιτητής είναι κάποιος; Έχει πραγματικά άρρηκτη σχέση ο βαθμός των πανελληνίων ή του πτυχίου με το πόσο καλός επαγγελματίας θα γίνει κανείς μετά την αποφοίτηση;
Για να υποθέσουμε ότι υπάρχει σχέση, θα πρέπει αυτό που εξετάζουν οι πανελλήνιες, αυτό που εξετάζουν οι καθηγητές στα πανεπιστήμια και αυτό που ζητά η αγορά εργασίας είναι το ίδιο. Είναι;
Ξεκινώντας από τις πανελλήνιες, σκοπός τους είναι να μετρήσουν τον βαθμό κατάκτησης συγκεκριμένων γνώσεων και να κατατάξουν τους εξεταζόμενους σε σχέση με τους υπόλοιπους της ίδιας ηλικίας . Ταυτόχρονα, εξετάζουν το κατά πόσο μία μαθήτρια ή ένας μαθητής μπορεί ή είναι διατεθειμένη να αφήσει στην άκρη τις άλλες της ανάγκες και να ξοδέψει ατελείωτες ώρες προετοιμασίας στο να π.χ. αποστηθίσει και το κόμμα του βιβλίου της ιστορίας, έτσι ώστε να είναι όσο πιο κοντά γίνεται στο πρωτότυπο κείμενο.
Περνώντας στο πανεπιστήμιο τα δεδομένα αλλάζουν. Σκοπός δεν είναι πια να κατακτήσει ο φοιτητής κάποιες γνώσεις, σκοπός είναι να κατανοήσει το πώς αυτή η γνώση δημιουργείται, υπό ποιες προϋποθέσεις αυτή η γνώση ισχύει, με ποιον τρόπο αλλάζει και, κάποιες φορές, και πώς εφαρμόζεται.
Προχωρώντας δε σε υψηλότερα επίπεδα επιστημονικής γνώσης, ο φοιτητής μπορεί να φτάσει στο σημείο να γνωρίζει τι γνωρίζει, τι δεν γνωρίζει, υπό ποιες προϋποθέσεις αυτό που γνωρίζει ισχύει, και μπορεί κάλλιστα να δοκιμάσει να μάθει κάτι που δεν ξέρει κανείς άλλος.
Έτσι, ένας φοιτητής που δεν ήταν διατεθειμένος να ξεχάσει εξολοκλήρου τους φίλους του και τα χόμπι του κατά την προετοιμασία για τις πανελλήνιες, μπορεί να «ερωτευτεί» ένα από τα δεκάδες αντικείμενα με τα οποία θα έρθει σε επαφή κατά την διάρκεια των σπουδών του, και τα οποία συχνά έχουν μικρή ή και καμία σχέση με τα μαθήματα που εξετάζονται στις πανελλήνιες, και να γίνει ένας εξαίρετος ειδικός.
Βγαίνοντας από το εκπαιδευτικό σύστημα οι απαιτήσεις αλλάζουν για μία ακόμα φορά. Αυτό που έχει σημασία τώρα δεν είναι ο βαθμός και τα συσσωρευμένα πτυχία και γνώσεις, αλλά η αξία που δημιουργείς ως επαγγελματίας για τους άλλους ανθρώπους και την κοινότητα. Είσαι καθηγητής που μπορείς να δημιουργήσεις σχέσεις με τους μαθητές σου και να τους εμπνεύσεις να μελετήσουν; Τι σημασία έχει αν τελείωσες το πανεπιστήμιο με πέντε; Είσαι χειρουργός και σε χαρακτηρίζει η ανθεκτικότητα, η αυτοπεποίθηση, η ικανότητα να παίρνεις δύσκολες αποφάσεις γρήγορα και ένα σταθερό χέρι; Λίγοι θα κοιτάξουν αν τελείωσες το τάδε ή το δείνα πανεπιστήμιο στην τάδε ή στη δείνα χώρα. Αιτείσαι δουλειά σε ένα ξενοδοχείο; Πιστεύεις πώς η ξενοδόχος ή ο πελάτης σου θα κοιτάξει το πτυχίο σου ή το χαμόγελό σου;
Τελικά, ο βαθμός των πανελληνίων μπορεί να μην έχει τόση σημασία όση νομίζουμε. Αντιθέτως ίσως να μας αποπροσανατολίζει και να μην παρατηρούμε πράγματα που ίσως έπρεπε να παρατηρήσουμε: ότι πολλά παιδιά, αντί να τους δοθεί η ευκαιρία να δοκιμάσουν να σπουδάσουν αυτό που πιστεύουν ότι τους ταιριάζει, σπουδάζουν ότι τους τύχει ∙ ότι τα μέρη όπου σπουδάζουν δεν έχουν κατάλληλα εργαστήρια και τακτικούς καθηγητές ∙ ότι πολλές δεξιότητες όπως η δημιουργικότητα και η ενσυναίσθηση μένουν εκτός πανελληνίων εξετάσεων και εξετάσεων γενικότερα.
Ας σταματήσουμε, λοιπόν, να κακολογούμε τα παιδιά και ας κοιτάξουμε να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε θεσμούς που θα τα βοηθήσουν να γνωρίσουν, να εκτιμήσουν, να δοκιμάσουν και να αναπτύξουν τα ταλέντα τους, ώστε να δημιουργήσουν τελικά αξία για τους εαυτούς τους, τους γύρω τους και την κοινωνία εν γένει.
*ο κος Γιάννης Παπαδόπουλος είναι μέλος της Μόνιμης Γενικής Συνέλευσης της Φιλελεύθερης Συμμαχίας
Γιατί το ελληνικό πολιτικό σύστημα αποκλείει τους Έλληνες του εξωτερικού από την εξάσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος;
Το ελληνικό πολιτικό σύστημα αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά εξόχως φοβικό και οπισθοδρομικό. Όπως προκύπτει από τις συζητήσεις των κομμάτων, το ελληνικό κράτος δεν προτίθεται να διευκολύνει ούτε κατ’ελάχιστον την άσκηση του ύψιστου δημοκρατικού δικαιώματος, που είναι η συμμετοχή στις εκάστοτε βουλευτικές εκλογές. Επιμένει δε εμμονικά είτε να ταλαιπωρεί τους πολίτες του μέσω της ψήφου σε προξενεία, αν και όπου αυτά υπάρχουν (συνήθως απέχουν δεκάδες, εκατοντάδες ή και χιλιάδες χιλιόμετρα από τον τόπο διαμονής των πολιτών) είτε εξαναγκάζοντας τους να μετακινούνται στην Ελλάδα την ημέρα των εκλογών. Κι αυτό συμβαίνει ενώ τα περισσότερα ευρωπαικά, αμερικανικά, ασιατικά και αφρικανικά κράτη έχουν καθιερώσει την επιστολική ψήφο.
Για την Φιλελεύθερη Συμμαχία, η μεν επιστολική ψήφος είναι το ελάχιστο περιεχόμενο της διευκόλυνσης που πρέπει να παρέχεται στους Έλληνες που διαμένουν στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό, η δε ηλεκτρονική ψηφοφορία πρέπει να είναι ο στόχος ενός σύγχρονου ελληνικού κράτους.
Θεσμοί
- Βουλή
- Δικαιοσύνη
- Κυβέρνηση – Δημόσια Διοίκηση
- Ατομικά Δικαιώματα
- Αποκέντρωση, Περιφέρεια
- Σχέσεις κράτους-εκκλησίας
- Συνδικαλισμός
«Οι ιδέες του «Ανωνύμου του Έλληνος» και του Κοραή δεν έχουν επικρατήσει ακόμη οριστικώς στην Ελλάδα όπου το κράτος δικαίου καταγγέλλεται από διάφορες πλευρές, ως ξενόφερτο και αταίριαστο στην ελληνική πραγματικότητα. Η προσωποκρατική αντίληψη της εξουσίας δυσκολεύει τη δυνατότητα διακυβέρνησης με προοπτική, συνέχεια και συνέπεια.»
(Μάρκος Δραγούμης, ‘Πορεία προς το φιλελευθερισμό’)
Στην Ελλάδα υπάρχει έλλειμμα λειτουργίας των θεσμών. Αυτή η έλλειψη επιτείνεται από την ανυπαρξία των λεγόμενων άτυπων θεσμών, δηλ. του πλέγματος εκείνου των βαθειά ριζωμένων άγραφων νόμων, κανόνων και συμπεριφορών που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις σχέσεις των ανθρώπων.
Ο φιλελευθερισμός, παρότι κατηγορείται συχνά για ελαχιστοποίηση των κανόνων, γεγονός που δήθεν οδηγεί σε ‘ζούγκλα’, έχει διαφορετικές αρχές και προθέσεις. Δίνει πρωταρχική σημασία στη θέσπιση ενός απλού και ξεκάθαρου συνόλου κανόνων σε υψηλό επίπεδο καθώς επίσης στη δημιουργία και στο σεβασμό τυπικών και άτυπων θεσμών. Και βέβαια επιμένει στην αυστηρή τήρηση των λίγων αυτών κανόνων. Η σημασία των θεσμών στην κοινωνική και οικονομική πρόοδο έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας τα τελευταία χρόνια και έχει σε μεγάλο βαθμό αποδειχθεί.
Στο πλαίσιο αυτό, η Φιλελεύθερη Συμμαχία δίνει ιδιαίτερη σημασία στη λειτουργία των θεσμών και στη δημιουργία και λειτουργία μιας ευνομούμενης πολιτείας, ενός νομοκρατούμενου κράτους. Όσον αφορά στους τυπικούς θεσμούς, θεωρούμε τη συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Σύνταγμα, το σύστημα δικαίου, τις διαδικασίες αντιπροσώπευσης και διακυβέρνησης και την υγιή λειτουργία της δημόσιας διοίκησης ως τους κυριότερους θεσμούς που καθορίζουν την κοινωνική και οικονομική ζωή.
Όσον αφορά στο Σύνταγμα η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει:
- Ένα Σύνταγμα στρατηγικό και συνοπτικό που κατοχυρώνει πλήρως τα ατομικά δικαιώματα, την ανοικτή κοινωνία, τη δημοκρατία.
- Ένα Σύνταγμα που ενισχύει τη διάκριση μεταξύ νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας και την ανεξαρτησία κάθε μίας έναντι των άλλων
- Ένα Σύνταγμα με τους ελάχιστους δυνατούς περιορισμούς στη δημιουργικότητα, την ανάπτυξη, την επιχειρηματικότητα και με πρόνοιες για την ενίσχυση του ανταγωνισμού και τη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς
- Ένα Σύνταγμα που μπαίνει φραγμός στο μόνο ισχυρό πόλο δύναμης, το κράτος, επιβάλλοντας διαφάνεια, ισορροπίες και αντίβαρα και δίνοντας δύναμη στους πολίτες.
Το όραμά μας
Νομοθετική εξουσία αντιπροσωπευτική, ανεξάρτητη και αποτελεσματική και όχι απολογητών (βουλευτές πλειοψηφίας) ή κατηγόρων (βουλευτές μειοψηφίας) της εκάστοτε εκτελεστικής εξουσίας.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία παρακολουθεί με ενδιαφέρον τη συζήτηση που γίνεται κυρίως από αρμόδιους επιστήμονες για πιθανές συμπληρώσεις, αλλαγές ή τροποποιήσεις στον τρόπο εκλογής των βουλευτών, στον αριθμό, στις αρμοδιότητες και στο ρόλο τους.
Σκέψεις για ριζικές αλλαγές, πρέπει να ερευνώνται συνεχώς καθώς υπάρχει μεγάλο περιθώριο και υλικό έρευνας και διαβουλεύσεων στο τομέα αυτό.
Πέρα όμως από το επίπεδο της συζήτηση για βελτιώσεις στην κοινοβουλευτική λειτουργία, θεωρούμε ότι έχουν ωριμάσει οι παρακάτω προτάσεις:
- Καθιέρωση της απλής αναλογικής
- Μείωση του αριθμού των βουλευτών στους 200.
- Κατάργηση του επαγγελματικού ασυμβίβαστου των βουλευτών.
Το όραμά μας
Μια Δικαιοσύνη ανεξάρτητη, αποτελεσματική, εστιασμένη στα ουσιώδη, με επικαιροποιημένες γνώσεις και σύγχρονες υποδομές που θα της επιτρέπουν να ανταπεξέλθει στον αναβαθμισμένο ρόλο της. Μια Δικαιοσύνη εγγυητή του κράτους δικαίου και των δικαιωμάτων των πολιτών.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία θεωρεί την ισονομία και το κράτος δικαίου ως τα μόνα μέσα που διαθέτει σε μια δημοκρατία ο ασθενέστερος πολίτης για να διασφαλίσει τα ατομικά του δικαιώματα όταν αυτά απειλούνται ή παραβιάζονται. Η ελλιπής λειτουργία της δικαιοσύνης μετατρέπει την κοινωνία σε ζούγκλα όπου νόμος είναι το “δίκιο” του ισχυρότερου.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει:
- Κατάργηση της πολυνομίας με επαναξιολόγηση όλων των νομοθετημάτων που βρίσκονται σε ισχύ μέχρι σήμερα, κατάργηση των αλληλοσυγκρουόμενων νομοθετικών ρυθμίσεων όπως και όσων αντιβαίνουν το κοινοτικό δίκαιο, το διεθνές δίκαιο και το ελληνικό Σύνταγμα και αντικατάστασή τους από νέες διατάξεις κατάλληλα κωδικοποιημένες και εκσυγχρονισμένες.
- Στο πλαίσιο της καθιέρωσης των αγγλικών ως δεύτερης γλώσσας της δημόσιας διοίκησης, θα πρέπει να μεταφραστεί όλο το ελληνικό δίκαιο στα αγγλικά και να αποκτήσουν τα δικαστήρια και οι δικαστές τη δυνατότητα να δικάζουν και με τη χρήση των αγγλικών εφόσον απαιτηθεί.
- Πλήρη αυτονόμηση της Δικαιοσύνης από παρεμβάσεις της εκτελεστικής εξουσίας και εξαρτήσεις από αυτήν, μέσω της εκλογής της ηγεσίας της από ειδική πλειοψηφία της Βουλής, τη δημιουργία δικαστικής αστυνομίας και την οικονομική της αυτάρκεια.
- Δυνατότητα ηλεκτρονικής κατάθεσης και κοινοποίησης δικογράφων
- Απάλειψη όλων των δικονομικών προνομίων του Δημοσίου.
- Αποποινικοποίηση όλων των πταισμάτων, αντικατάστασή τους με διοικητικά πρόστιμα.
- Αποϊδρυματοποίηση της ποινής. Υιοθέτηση εναλλακτικών μέτρων σωφρονισμού (κοινωνική εργασία, περιορισμοί στην κίνηση κλπ), με στόχο την αποφυγή της ιδρυματοποίησης και της παραπέρα εγκληματοποίησης δραστών, την αποσυμφόρηση των φυλακών και τη μείωση των δαπανών για την φύλαξη κρατουμένων.
- Ιδιωτικοποίηση των σωφρονιστικών ιδρυμάτων και λειτουργία τους υπό την αυστηρή εποπτεία του κράτους.
- Επέκταση των ελέγχων του Ελεγκτικού Συνεδρίου σε ελέγχους πέραν της νομιμότητας και κανονικότητας των δαπανών, μέσω διενέργειας συστημικών ελέγχων και της πιστοποίησης της επάρκειας των υπηρεσιών εσωτερικού ελέγχου των υπουργείων και περιφερειών σύμφωνα με τα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα.
- Αποσυμφόρηση του όγκου των υποθέσεων που οδηγεί σε τεράστιες καθυστερήσεις οι οποίες ισοδυναμούν με αρνησιδικία. Η Φιλελεύθερη Συμμαχία έχει επεξεργαστεί ένα σύνολο μέτρων (αναβάθμιση ρόλου δικηγόρου, εξωδικαστικές διευθετήσεις, αποποινικοποίηση πταισμάτων και ιδιωτικών πράξεων που αφορούν αποκλειστικά το ίδιο το άτομο, απεμπλοκή από υποθέσεις που δεν αφορούν σε διαφορές -ίδρυση επιχειρήσεων-, εναλλακτικές μορφές απονομής δικαιοσύνης –διαιτησία, διαμεσολάβηση-).
- Παροχή τεχνικής υποστήριξης με υποχρεωτική εφαρμογή πληροφοριακών συστημάτων παντού, επέκταση του θεσμού των εμπειρογνωμόνων, εξειδίκευση και συνεχή επιμόρφωση των δικαστών.
Το όραμά μας
Εκτελεστική εξουσία, ευέλικτη, αποτελεσματική, με περιορισμούς στη δράσης της και διαχωρισμένη από τις δύο άλλες εξουσίες (νομοθετική, δικαστική).
Δημόσια Διοίκηση μικρή, επιτελική, αποτελεσματική, που δεν θα επιχειρεί, προστατεύει, ρυθμίζει, αδειοδοτεί αλλά θα παρέχει τα μέσα στους πολίτες και τις επιχειρήσεις να πραγματώνουν ανεμπόδιστα τους στόχους τους.
Σήμερα είναι πανθομολογούμενη η στενή σχέση εξάρτησης ανάμεσα στην εκτελεστική και τη νομοθετική εξουσία. Η εκτελεστική εξουσία είναι αυτή που τελικά επιβάλλεται τόσο στη νομοθετική όσο και στη δικαστική και βέβαια ευρύτερα σε ολόκληρη τη δημόσια διοίκηση. Πέρα από τις προτάσεις διαχωρισμού και ανεξαρτησίας των εξουσιών που προτείνουμε στους αντίστοιχους τομείς, θεωρούμε ώριμη την πρόταση για το ασυμβίβαστο των θέσεων υπουργού-βουλευτή.
Όσον αφορά την δημόσια διοίκηση, χρειάζεται να γίνει πλέον κατανοητό ότι το δημόσιο λειτούργημα δεν θα πρέπει να θεωρείται διά βίου κεκτημένο ενός άνευ όρων βιοπορισμού. Αντίθετα, ως λειτούργημα που είναι, θα πρέπει να συνδέεται με τη προσφορά του δημόσιου λειτουργού στον πολίτη, τον οποίο και θα πρέπει να υπηρετεί.
Για να εξασφαλιστεί η αναβάθμιση του δημοσίου λειτουργήματος προτείνονται τα παρακάτω μέτρα:
- Κατάργηση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
- Θέσπιση υποχρέωσης ισόποσης αποζημίωσης του δημοσίου από τον υπάλληλου ο οποίος από αμέλεια ή δόλο προκάλεσε ζημιά στον κρατικό προϋπολογισμό.
- Δημιουργία νέου δημοσιοϋπαλληλικού υπηρεσιακού κώδικα και κώδικα δεοντολογίας των δημοσίων υπαλλήλων.
- Διατύπωση και εφαρμογή δίκαιων και αποτελεσματικών πειθαρχικών κανόνων.
- Νέο σύστημα σταδιοδρομιών και προαγωγών.
- Για τον εξορθολογισμό, τον έλεγχο και την αποδοτικότητα των δημόσιων υπηρεσιών προτείνονται τα παρακάτω μέτρα:
- Κατάργηση και συγχώνευση υπουργείων, έτσι ώστε να μειωθεί δραστικά ο αριθμός τους.
- Πραγματικός, δραστικός περιορισμός του αριθμού των δημόσιων υπηρεσιών και των ΝΠΔΔ.
- Καθιέρωση της αγγλικής ως δεύτερης γλώσσας για όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, με υποχρέωση για αυτές να πραγματοποιούν κάθε είδους επαφή τους με τους πολίτες ή νομικά πρόσωπα και στα αγγλικά.
- Κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού με βάση τις προς χρηματοδότηση δραστηριότητες κάθε υπουργείου
- Δημιουργία θέσης, ενός και μόνου, Γενικού Διευθυντή κάθε υπουργείου, προσωπικά υπόλογου για την επίτευξη των στόχων.
- Δημιουργία «Υπηρεσίας Εσωτερικών Επιθεωρήσεων» σε κάθε υπουργείο η οποία θαπαρέχει στον Γενικό Διευθυντή του διαβεβαίωση περί της επάρκειας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου.
- Δημιουργία Κεντρικής Υπηρεσίας Επιθεωρήσεων για τη πιστοποίηση, το συντονισμό και την αξιολόγηση των «Υπηρεσιών Εσωτερικών Επιθεωρήσεων».
- Ενίσχυση της δημοκρατίας στη λήψη αποφάσεων και της διαφάνειας.
Με στόχο την παραπέρα ενίσχυση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότερης λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης προτείνονται τα παρακάτω:
- Υλοποίηση της αρχής της ανοικτής διακυβέρνησης. Η έγκαιρη και δημόσια ενημέρωση και διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους, σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας χάραξης εθνικής ή κοινοτικής πολιτικής, αποτελεί ένα θεμελιώδες στοιχείο διαφάνειας στη λήψη των αποφάσεων.
- Εφαρμογή της σύγχρονης τεχνολογίας σε όλους τους τομείς της δημόσιας διοίκησης ώστε να παρέχονται καλύτερες δημόσιες υπηρεσίες στους πολίτες.
- Υποχρέωση της δημόσιας διοίκησης να δημοσιεύει σε εμφανείς ιστοσελίδες στο διαδίκτυο όλους τους διαγωνισμούς, όλες τις προκηρύξεις, όλες τις διοικητικές αποφάσεις και όλες τις εσωτερικές εγκυκλίους λειτουργίας της.
- Δυνατότητα ελέγχου και καταγγελίας όλων των παραπάνω δεδομένων της δημόσιας διοίκησης από κάθε πολίτη σε ανεξάρτητη αρχή.
- Διευκόλυνση των πολιτών για πρόσβαση στα δημόσια έγγραφα.
Το όραμά μας
Κάθε άτομο έχει αναφαίρετο δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζεται όπως επιθυμεί, να εκδηλώνει τη θρησκεία, τη –διαφορετική πιθανώς- εθνική καταγωγή του, τη γλώσσα ή τις πεποιθήσεις του, καθώς επίσης και το δικαίωμα να επιχειρεί, να ιδρύει θρησκευτικούς φορείς, οργανώσεις, σχολεία και ενώσεις. Κάθε άτομο έχει αναφαίρετο δικαίωμα στη ζωή, στην ελευθερία, στην ιδιοκτησία των νομίμων κεκτημένων, όπως επίσης και στην ελευθερία διαχείρισης του σώματός του στη ζωή και στο θάνατο. Τα δικαιώματα αυτά προσδιορίζουν τον ιδιωτικό χώρο κάθε ατόμου και δεν είναι ούτε συλλογικά ούτε αθροιστικά – εκατό χιλιάδες άτομα δεν μπορούν να επιβάλλουν σε ένα τις δικές τους προσεγγίσεις στα θέματα αυτά.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία αγωνίζεται για τον σεβασμό του φυλετικού, θρησκευτικού, εθνικού αυτοπροσδιορισμού κάθε Έλληνα πολίτη και κατ’ επέκταση τον σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων της Ελλάδας.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία αγωνίζεται για την αποποινικοποίηση της χρήσης των τοξικοεξαρτητικών ουσιών, την αναγνώριση όλων των δικαιωμάτων στα ζευγάρια του ίδιου φύλου και την απλοποίηση των διαδικασιών για τη καύση των νεκρών.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία θεωρεί απαράδεκτο κάθε καταναγκασμό των “πολλών” στους “λίγους” και θεωρεί μοναδική έννοια ισότητας την ισότητα απέναντι στους νόμους, καθώς κάθε άλλη μορφή ισότητας αποτελεί βίαιο καταναγκασμό και ως εκ τούτου είναι απορριπτέα
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στα ατομικά δικαιώματα των ευπαθών ομάδων και ατόμων. Η προσέγγιση απέναντι στη δημόσια διοίκηση είναι και πάλι αντίστροφη. Τα δικαιώματα των παιδιών, των ατόμων με αναπηρία και των ευπαθών ομάδων είναι κατοχυρωμένα με διεθνείς συμβάσεις και αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας να παρέχει όλες τις προβλεπόμενες πρόνοιες.
Κυρίως στο θέμα των υποδομών, η πολιτεία είναι υπόλογη για τη δημιουργία όλων των υποδομών πρόσβασης και διευκόλυνσης.
Η μη τήρηση των υποχρεώσεων της πολιτείας σε αυτό τον τομέα επισύρει αυτοδίκαιη αποζημίωση και αποκατάσταση στους δικαιούχους, χωρίς πολύπλοκες δικαστικές διαδικασίες.
Επειδή η χώρα μας αντιμετωπίζει συγκεκριμένα προβλήματα στον τομέα αυτό, η Φιλελεύθερη Συμμαχία δηλώνει την ξεκάθαρη πρόθεσή της να αγωνιστεί για όλα τα ατομικά δικαιώματα ανεξαιρέτως, αλλά αισθάνεται την ανάγκη να επισημάνει θέματα που δεν βλέπουν συχνά το φως του δημόσιου πολιτικού διαλόγου:
Κατάργηση της στρατιωτικής θητείας και μετατροπή του ελληνικού στρατού σε επαγγελματικό
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία υποστηρίζει την πλήρη κατάργηση της υποχρέωσης στρατιωτικής ή εναλλακτικής θητείας και προτείνει τη συγκρότηση των Ενόπλων Δυνάμεων αποκλειστικά σε εθελοντική και επαγγελματική βάση.
Αποποινικοποίηση της χρήσης όλων των τοξικοεξαρτητικών ουσιών
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία δεν θεωρεί με κανέναν τρόπο ότι η χρήση τοξικοεξαρτητικών ουσιών αποτελεί έγκλημα. Κάθε πολίτης στον ιδιωτικό του χώρο είναι ελεύθερος να διαχειρίζεται ελεύθερα το σώμα του και να καταναλώνει όποιου είδους ουσίες επιθυμεί. Φυσικά, η ελευθερία χρήσης τοξικοεξαρτητικών ουσιών δεν επεκτείνεται σε περιπτώσεις που θέτουν σε κίνδυνο άλλους πολίτες (π.χ. οδήγηση).
Σεβασμός του φυλετικού, θρησκευτικού, εθνικού αυτοπροσδιορισμού κάθε Έλληνα πολίτη.
Με βάση τις ιδεολογικές της αρχές, αλλά και τις παραπάνω διεθνείς υποχρεώσεις, η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει τον σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων μέσω της υλοποίησης της παρακάτω δέσμης μέτρων:
- Αναγνώριση όλων των μειονοτικών δικαιωμάτων που προβλέπουν οι διεθνείς συνθήκες τις οποίες έχει υπογράψει το ελληνικό κράτος, σε όσους Έλληνες θεωρούν ότι ανήκουν σε αυτές. Κάθε άτομο έχει αναφαίρετο δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζεται όπως επιθυμεί, να εκδηλώνει τη θρησκεία, τη –διαφορετική πιθανώς- εθνική καταγωγή του, τη γλώσσα ή τις πεποιθήσεις του, καθώς επίσης και το δικαίωμα να ιδρύει ελεύθερα θρησκευτικούς φορείς, οργανώσεις, ενώσεις, σχολεία και χώρους θρησκευτικής λατρείας.
- Κατάργηση της εφαρμογής του ισλαμικού νόμου (σαρία) σε περιοχές της ελληνικής επικράτειας όπου ισχύει σήμερα (Θράκη) και εφαρμογή του ελληνικού δικαίου στο σύνολο της χώρας για όλους ανεξαίρετα τους πολίτες. Αφαίρεση από τους μουφτήδες της μουσουλμανικής μειονότητας κάθε δικαιοδοτικής αρμοδιότητας και περιορισμός του ρόλου τους στα αυστηρά θρησκευτικά τους καθήκοντα. Η ανάδειξη των μουφτήδων της μουσουλμανικής μειονότητας θα πρέπει να είναι εσωτερικό της ζήτημα το οποίο δεν δικαιούται να ρυθμίζει το κράτος.
- Επαναχορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας στους ανιθαγενείς (μειονοτικούς των οποίων η ιθαγένεια αφαιρέθηκε αυθαίρετα στο παρελθόν). Χορήγηση άδειας επιστροφής στην Ελλάδα όσων μαχητών του εμφυλίου πολέμου εξαιρέθηκαν ως μη Έλληνες το γένος.
- Κατάργηση της θεώρησης των μειονοτικών ως πολιτών άλλης χώρας και της υπαγωγής των θεμάτων τους στο Υπουργείο Εξωτερικών. Ελευθερία δημιουργίας χώρων θρησκευτικής λατρείας για κάθε θρησκευτικό δόγμα με μοναδικό κριτήριο τη τήρηση των πολεοδομικών κανόνων. Ελευθερία δημιουργίας τζαμιών, ιδίως στην Αθήνα όπου η έλλειψή τους δημιουργεί πρόβλημα σε εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες.
- Αναγνώριση όλων των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων και τρανσεξουαλικών ανδρών και γυναικών
- Προστασία των μαθητών όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης από διακρίσεις με βάση το σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου
- Προστασία για τους πολίτες με τρανσεξουαλική ταυτότητα φύλου στην εργασία και στην διάθεση αγαθών και παροχή υπηρεσιών,
- Την προστασία των ομοφυλόφιλων και τρανσεξουαλικών αστυνομικών, στρατιωτών και στρατιωτικών – ανδρών και γυναικών – από κάθε διάκριση.
- Την κατάργηση της «παρά φύσιν ασέλγειας μεταξύ αρρένων», και τη θεσμοθέτηση ίδιας ηλικίας συναίνεσης για ετεροφυλόφιλους και ομοφυλόφιλους.
- Την αναγνώριση του δικαιώματος πολιτικού γάμου στα ζευγάρια του ίδιου φύλου καθώς ο υπάρχων νόμος δεν προβλέπει τα φύλα των συζύγων.
- Την αναγνώριση και την καταχώρηση με ληξιαρχική πράξη των ζευγαριών – ομοφυλόφιλων και ετεροφυλόφιλων – τα οποία επιλέγουν να μην μπουν σε διαδικασία γάμου αλλά να ζουν μαζί ως μόνιμοι σύντροφοι.
- Την αναγνώριση και την προστασία της οικογένειας με ομοφυλόφιλο γονέα ή ομοφυλόφιλους γονείς:
- Δικαίωμα στην τεχνητή γονιμοποίηση σε άγαμες γυναίκες οι οποίες ζουν σε ελεύθερη ένωση όχι μόνο με άντρα, όπως προβλέπεται σήμερα, αλλά και με άλλη γυναίκα.
- Αναγνώριση του κινδύνου που υφίσταται ένας/μία πρόσφυγας με ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό ή τρανσεξουαλική ταυτότητα φύλου όταν στη χώρα προέλευσης μπορεί να φυλακιστεί ή να εκτελεστεί εξαιτίας του προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου (πχ Ιράν, Πακιστάν κα) και χορήγηση ασύλου.
Θεσμοθέτηση της «Βιολογικής Διαθήκης»
Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή, αν και έχει υπογράψει και κυρώσει τη «Συνθήκη του Οβιέδο» για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική, δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα των ατόμων να ορίζουν μόνα τους τον τρόπο διάθεσης του σώματός τους και να καταγράφουν τις επιθυμίες του αυτές σε μια «Βιολογική Διαθήκη».
Στη Βιολογική Διαθήκη κάθε άτομο θα πρέπει να έχει και το δικαίωμα να επιλέξει, εφόσον το επιθυμεί, και την μετά θάνατο καύση του σώματός του, τη δωρεά οργάνων και ιστών ή τη παραχώρηση της σωρού του σε σχολές ιατρικής. Η θρησκευτική τελετή της κηδείας θα πρέπει να είναι προαιρετική και να εξαρτάται από την επιθυμία του πιστού, ενώ κάθε άτομο θα πρέπει να έχει και το δικαίωμα επιλογής πολιτικής κηδείας.
Το όραμά μας
Αποκεντρωμένη και τοπική λειτουργία της διοίκησης με σεβασμό στις τοπικές ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των ανθρώπων.
Όλες οι λειτουργίες του κράτους εκτελούνται σε μικρή κλίμακα, αποκεντρωμένα, σε τοπικό επίπεδο.
Παρότι υπάρχει ιστορία και εμπειρία τοπικής αυτονομίας και κοινοτισμού, το νεότερο κράτος θεμελιώθηκε σε συγκεντρωτικές βάσεις. Οι προσπάθειες των τελευταίων δεκαετιών για ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι λειψές και μεταφέρουν το αποτυχημένο κρατικίστικο μοντέλο, σε τοπικό επίπεδο. Γι’ αυτό, όχι μόνο δεν επέφεραν ουσιαστικές αλλαγές αλλά και αποκέντρωσαν και πολλαπλασίασαν τη διαφθορά.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει θεσμικές αλλαγές στα όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης στην κατεύθυνση της αυτονομίας και του ‘θεσμικού ανταγωνισμού’. Αυτονομία βέβαια σημαίνει και οικονομική αυτοδυναμία είτε μέσω φόρων είτε μέσω προσέλκυσης επενδύσεων.
Δυνατότητα δημοψηφισμάτων για όλα τα θέματα που αφορούν στις τοπικές κοινότητες. Το Κοινοβούλιο, οι νομαρχίες και οι δήμοι υποχρεούνται να καταχωρήσουν στην ημερησία διάταξή τους και να συζητήσουν κάθε πρόταση νόμου ή άλλου μέτρου σχετικού με τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους που προωθείται από πολίτες οι οποίοι συγκεντρώνουν τις υπογραφές του10% τουλάχιστον των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.
Η φορολογική αυτονομία ενδυναμώνει τις περιφέρειες και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης που θα μπορούν να θέτουν τους δικούς τους όρους για την προσέλκυση επενδύσεων. Παράλληλα, θεσπίζεται ο φορολογικός ανταγωνισμός μεταξύ των περιφερειών της χώρας με στόχο την αποτελεσματικότερη διαχείριση των πόρων τους.
Το όραμά μας
Οικοδόμηση μιας σύγχρονης δημοκρατικής κοινωνίας βασισμένης στο σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών και στην δημιουργία μιας εκκλησίας διοικητικά και θεσμικά αυτοτελούς και πλήρως απεγκλωβισμένης από τις παρεμβάσεις του κράτους ικανής να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις προκλήσεις του μέλλοντος.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει την πλήρη ανεξαρτητοποίηση της εκκλησίας με την μετατροπή της σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Οι θρησκευτικοί οργανισμοί ανεξαρτήτως δόγματος θα είναι πλέον αυτοδιοικούμενοι και θα μπορούν να εστιάσουν ανεμπόδιστα στον πνευματικό και κοινωνικό τους ρόλο, χωρίς τον ασφυκτικό εναγκαλισμό και τη σύγχυση ρόλων μεταξύ αυτών και της πολιτείας.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία αναγνωρίζοντας το ατομικό δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης (ΟΗΕ, 1948), προτείνει τον πλήρη διαχωρισμό πολιτείας και θρησκευτικών οργανισμών και υποστηρίζει ότι οι νόμοι του κράτους οφείλουν να έχουν αποκλειστικά και μόνο κοσμικούς σκοπούς, να είναι ουδέτεροι απέναντι στις θρησκείες και να μην οδηγούν σε εμπλοκή πολιτείας και εκκλησίας. Η πολιτεία έχει το χρέος να σέβεται και να προστατεύει την ελευθερία των πολιτών να εκδηλώνουν τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, δημόσια ή ιδιωτικά.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία συμμερίζεται το όραμα των Ευρωπαίων Φιλελευθέρων (ELDR) που «πρεσβεύει την αρχή ότι οι σύγχρονες, χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίες πρέπει να διαχωρίζουν την πολιτική από τη θρησκεία» και ότι «η κοσµική κοινωνία συμβάλλει σηµαντικά στην εκτόνωση των εντάσεων μεταξύ των θρησκευμάτων και στην προώθηση της ανοχής και της κατανόησης μεταξύ ατόµων που ανήκουν σε διαφορετικά θρησκεύματα».
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει:
- Την απλοποίηση των διαδικασιών ίδρυσης θρησκευτικών οργανώσεων με τη μορφή νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου. Η εκκλησία της Ελλάδος και οι λοιπές εκκλησίες και θρησκευτικές οργανώσεις να ενταχθούν στις σχετικές ρυθμίσεις.
- Η εκκλησιαστική περιουσία που τυχόν βρίσκεται σήμερα στον έλεγχο του κράτους, είτε αφορά την κινητή ή την ακίνητη, να επιστραφεί στην εκκλησία της Ελλάδος κατά τις διατάξεις του ΑΚ, η οποία στη συνέχεια θα είναι η μόνη αρμόδια για την διαχείρισή της.
- Τα εισοδήματα των θρησκευτικών οργανώσεων από οποιαδήποτε πηγή και αν προέρχονται, να φορολογούνται βάσει της νομοθεσίας που ισχύει για τα εισοδήματα των μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου.
- Η ακίνητη περιουσία να υπόκειται στις επιβαρύνσεις βάσει της νομοθεσίας που διέπει όλα τα ακίνητα της χώρας, είτε αυτά ανήκουν σε ιδιώτες είτε σε εταιρείες ή οργανισμούς.
- Η διαχείριση των ευαγών ιδρυμάτων (βακούφια) της μουσουλμανικής μειονότητας θα πρέπει να γίνεται από την ίδια χωρίς παρεμβάσεις του ελληνικού κράτους.
- Οι κληρικοί να αποτελούν εργαζόμενους που θα υπάγονται και θα μισθοδοτούνται από το ΝΠΙΔ του θρησκευτικού οργανισμού που θα ανήκουν, θα φορολογούνται όπως ο κάθε εργαζόμενος Έλληνας πολίτης και θα συμμετέχουν στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας και στο σύστημα συνταξιοδότησης που θα ισχύει για όλους τους Έλληνες πολίτες.
- Την αφαίρεση από όλους τους θρησκευτικούς φορείς όλων των διοικητικών και δικαστικών αρμοδιοτήτων που τους έχουν παραχωρηθεί από το κράτος.
- Την κατάργηση του υποχρεωτικού χαρακτήρα του θρησκευτικού όρκου, όπου κι αν αυτός απαιτείται, και την αντικατάστασή του με πολιτικό όρκο.
- Το θρήσκευμα αποτελεί προσωπικό δεδομένο του κάθε ατόμου και δεν αναγράφεται σε κανένα δημόσιο έγγραφο.
- Την κατάργηση του νόμου περί προσηλυτισμού.
- Τη απλοποίηση των διαδικασιών της αποτέφρωσης νεκρού για όσους πολίτες το επιθυμούν, ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις.
- Την κατάργηση κάθε ειδικής μεταχείρισης των θρησκευτικών λειτουργών, την κατάργηση όλων των θρησκευτικών υπηρεσιών των υπουργείων, και τη μετονομασία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων σε Υπουργείο Παιδείας.
- Η εκκλησία να έχει το δικαίωμα όπως κάθε άλλος φορέας ή ιδιώτης να ιδρύσει ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα σε όποιο αντικείμενο επιθυμεί, σύμφωνα με την νομοθεσία που θα ισχύει.
- Σε συνταγματικό επίπεδο, η Φιλελεύθερη Συμμαχία θα επιδιώξει:
- Πλήρη κατάργηση του άρθρου που ονομάζει την επικρατούσα θρησκεία, ασχολείται με θρησκευτικά δόγματα και καθορίζει τον τρόπο που μεταφράζονται θρησκευτικά κείμενα.
- Κατάργηση της απαγόρευσης του προσηλυτισμού και των περιορισμών στη δημόσια εκδήλωση των θρησκευτικών πεποιθήσεων των πολιτών στο όνομα της προστασίας των χρηστών ηθών. Απελευθέρωση των θρησκευτικών λειτουργών από τον έλεγχο και την εποπτεία του κράτους.
- Ρητή απαγόρευση της λογοκρισίας. Κατάργηση της παραγράφου που επιτρέπει την κατάσχεση εντύπων ‘για προσβολή της χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας’.
- Διαγραφή της αναφοράς στην ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης από τους σκοπούς της παιδείας.
- Πλήρης κατάργηση των άρθρων που παραχωρούν ειδικά προνόμια σε συγκεκριμένες εκκλησίες.
- Κατάργηση του θρησκευτικού όρκου (Πρόεδρος της Δημοκρατίας και βουλευτές) και αντικατάστασή του με πολιτικό όρκο.
Το όραμά μας
Ένας συνδικαλισμός ελεύθερος και πολυφωνικός
Ένας συνδικαλισμός ανεξάρτητος και αδέσμευτος
Ένας συνδικαλισμός υπεύθυνος και γι’ αυτό αξιόπιστος
Ένας συνδικαλισμός αποτελεσματικός και γι’ αυτό δυνατός
Ο συνδικαλισμός στη χώρα μας αποτελεί θερμοκήπιο προνομίων, συναλλαγής, αδικιών και υπανάπτυξης. Όλο και μεγαλύτερες ομάδες πολιτών έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν τα τελευταία χρόνια ότι τελικά η συνδικαλιστική λογική είναι αυτοκαταστροφική και αυτοκτονική.
Πέρα από την άμεση και έμμεση ομηρία που υφίστανται σχεδόν καθημερινά από πορείες, καταλήψεις, βανδαλισμούς, υπάρχει μια βαθύτερη συνδικαλιστική λογική που χαρακτηρίζεται από μίσος για τις επιχειρήσεις και την ανάπτυξη και λατρεία για την ακινησία και τα προνόμια. Ο φαύλος κύκλος που επαναλαμβάνεται είναι υγιής επιχείρηση, αύξηση (οικονομικών και θεσμικών) απαιτήσεων συνδικαλιστών επ΄ αυτής, μετατροπή της σε προβληματική επιχείρηση, εξώθηση εργαζομένων στην ανεργία και τελικά επιβάρυνση του κοινωνικού συνόλου.
Για τους συνδικαλιστές οι επιχειρήσεις, ακόμα και μικρού μεγέθους, δεν αποτελούν μέσα παραγωγής πλούτου και κοινωνικού μερίσματος, οι επιχειρηματίες δεν είναι συνεργάτες ή κοινωνικοί εταίροι αλλά οι αντίπαλοι, οι εκμεταλλευτές που αφαιρούν παράνομα πλούτο που ανήκει δικαιωματικά στους εργαζόμενους. Μια τέτοια λογική προφανώς ‘πριονίζει το κλαδί στο οποίο κάθεται’ ο κάθε εργαζόμενος, οδηγεί στο κλείσιμο επιχειρήσεων και την ανεργία.
Αυτό που δεν έχει γίνει επαρκώς κατανοητό, είναι ότι η κατ’ όνομα ‘φιλολαϊκή’ και ‘φιλεργατική’ πολιτική της ακινησίας και των προνομίων, οδηγεί πάντα στα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Σε μείωση αποδοχών και αύξηση της ανεργίας. Και τούτο όχι από κάποια εγχώρια ‘ασθένεια’ και απληστία των επιχειρηματιών, αλλά από τη φύση της λειτουργίας της αγοράς, των επιχειρήσεων και των συναλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει:
- Οικονομική Αυτοδυναμία και διαφάνεια των συνδικάτων.
- Πλήρη απεξάρτησή τους από το κράτος σε κάθε επίπεδο.
- Κατάργηση όλων των εργασιακών προνομίων των μελών συνδικαλιστικών οργάνων εντός του Δημοσίου.
- Τοπική και αποκεντρωμένη λειτουργία των συνδικάτων σε επίπεδο επιχείρησης.
- Δυνατότητα ύπαρξης εναλλακτικών εκφράσεων και τάσεων.
- Ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις σε όλα τα επίπεδα.
- Δικαίωμα των εργαζομένων στην απεργία και στην εργασία, αλλά και ταυτόχρονος σεβασμός του δικαιώματος των πολιτών στην ελεύθερη κυκλοφορία και στην απόλαυση της καθημερινότητάς τους.
Κατανοητή η αγανάκτηση, καταδικαστέα η εκτροπή
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία κατανοεί ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι που ωθούν κάθε απόγευμα πολλούς συμπολίτες μας, αγανακτισμένους, στις πλατείες των πόλεων σε όλη την Ελλάδα: τα άτολμα και μη δικαίως κατανεμημένα βάρη που έχουν επιβληθεί από την κυβέρνηση, η ανεργία, η μη ελευση σημαντικών επενδύσεων, η διατήρηση των προκλητικών προνομίων συγκεκριμένων ομάδων, η υπερφορολόγηση, η αδυναμία κάθαρσης πολλών υποθέσεων και απόδοσης ευθυνών, ο φόβος ότι δημόσια περιουσία θα εκποιηθεί, η έλλειψη οράματος και η αγωνία για το αύριο.
Προβληματιζόμαστε όμως ιδιαίτερα, όταν οι παραπάνω εκδηλώσεις δεν παραμένουν ειρηνικές και ακηδεμόνευτες.
Όχι στο κλείσιμο της Βουλής – Όχι στις παραγραφές των σκανδάλων
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία καταθέτει την αυξημένη ανησυχία της για την πρωτοφανή κατ’επείγουσα διακοπή των εργασιών της Βουλής, με πρόσχημα τις Ευρωεκλογές, την ώρα που αναμένονταν η διαβίβαση στη Βουλή φακέλων πολύ σημαντικών σκανδάλων.
Για την Φιλελεύθερη Συμμαχία, ο ευτελισμός αυτός των θεσμών, είναι η φυσιολογική κατάληξη του ασφυκτικού εναγκαλισμού των κομμάτων εξουσίας με το υπερτροφικό και υπερεκτεταμένο κράτος. Ένας εναγκαλισμός, που έχει στην πράξη καταργήσει τον θεμελιώδη, για κάθε φιλελεύθερη δημοκρατία, διαχωρισμό των εξουσιών.