Προτάσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς

Η Φιλελεύθερη Συμμαχία καταθέτει τις προτάσεις της για την καταπολέμηση της διαφθοράς ενόψει της σύγκλησης του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών υπό τον Κάρολο Παπούλια σχετικά με το ζήτημα αυτό.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Διαφάνειας η Ελλάδα, από 36η στον διεθνή δείκτη διαφθοράς το 1999, έχει βρεθεί σήμερα να μοιράζεται την 71η θέση μαζί με την Ρουμανία και την Βουλγαρία. Ποιο συγκεκριμένα, στη διάρκεια της –δεύτερης- κυβέρνησης Σημίτη, η Ελλάδα έπεσε από την 36η στη 49η θέση, δηλαδή χειροτέρεψε 13 θέσεις, ενώ η κυβέρνηση Καραμανλή ξεπέρασε κατά πολύ τις «επιδόσεις» της κυβέρνησης Σημίτη στον τομέα αυτό ρίχνοντας τη θέση της Ελλάδας από την 49η στη 71η θέση, δηλαδή 22 θέσεις πιο κάτω στον διεθνή δείκτη διαφθοράς…

Με καταγεγραμμένες αυτές τις «επιδόσεις» των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας τίθεται εύλογο ερώτημα για το αν μπορούν να δώσουν λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα αυτοί που το δημιούργησαν και το διόγκωσαν. Παρόλα αυτά, η Φιλελεύθερη Συμμαχία θέτει στην κρίση των πολιτών τις προτάσεις της για την πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς που συνδέονται άμεσα με την ανανέωση του πολιτικού συστήματος, την μείωση του κράτους και τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Διοίκησης.

Τα μέτρα που προτείνονται παρακάτω βασίζονται στη διεθνή εμπειρία και στα σχετικά διεθνή στάνταρντς και αποτελούν, ως συνολική πρόταση, τη μόνη αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της διαφθοράς στην Ελλάδα.

ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Η Φιλελεύθερη Συμμαχία έχει εξηγήσει κατ΄ επανάληψη ότι το πολιτικό σύστημα είναι αυτό που αποτελεί το εμπόδιο σε κάθε μεταρρύθμιση του κράτους και της δημόσιας διοίκησης. Έχει επίσης εξηγηθεί ότι οι στυλοβάτες του πολιτικού συστήματος, κυρίως τα κόμματα της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, είναι βαθειά διαβρωμένα από τις διεφθαρμένες ομάδες που παρασιτούν στο εσωτερικό του κράτους και της δημόσιας διοίκησης. Όπως έδειξε και η υπόθεση της  Siemens οι ομάδες αυτές παρασιτούν όχι μόνο  προς ίδιον όφελος αλλά και προς όφελος των κομμάτων που τις προστατεύουν. Η ανανέωση του πολιτικού συστήματος, που αποτελεί προϋπόθεση για την καταπολέμηση της διαφοράς, και τον εκσυγχρονισμό του Κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης, μπορεί να προωθηθεί με μέτρα όπως τα παρακάτω:

• Πλήρης διαχωρισμός της εκτελεστικής από την νομοθετική εξουσία: ξεχωριστή εκλογή για πρόεδρο κυβέρνησης και κοινοβούλιο – οι εκλεγμένοι βουλευτές να αποκλείονται από το υπουργικό αξίωμα.
• Μείωση του αριθμού των βουλευτών σε 200, που θα εκλέγονται κυρίως από μονοεδρικές περιφέρειες (γερμανικό σύστημα) και μείωση του αριθμού των αιρετών κάθε επιπέδου τοπικής αυτοδιοίκησης.
• Σταθερή ημερομηνία εκλογών: αν για οποιοδήποτε λόγο προκύψει η ανάγκη εκλογών κατά τη διάρκεια της τετραετίας αυτές να αφορούν μόνο το υπόλοιπο της τετραετίας (σουηδικό σύστημα).

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ: ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ – ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Παράλληλα με την προώθηση των παραπάνω μεταρρυθμίσεων θα πρέπει το κράτος να ενισχυθεί όσον αφορά τον εποπτικό-ρυθμιστικό-ελεγκτικό του ρόλο αλλά, από την άλλη, να αποσυρθεί από κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα που ασκούσε μέχρι σήμερα. Η άμεση πώληση κάθε μειοψηφικού ή πλειοψηφικού πακέτου μετοχών που διατηρεί το κράτος στις ΔΕΚΟ, η αυτονόμηση από το κράτος των ιδρυμάτων εκπαίδευσης, περίθαλψης και ασφάλισης, η κατάργηση της εφορίας και της πολεοδομίας, με μεταβίβαση των αναγκαίων διαδικασιών στους υπεύθυνους λογιστές και μηχανικούς στα πλαίσια ενός νέου απλό αλλά αυστηρού νομικού πλαισίου, θα αποτελούσαν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Εφόσον, μετά την εφαρμογή των προαναφερθέντων, μειωθεί το κράτος, ανανεωθεί το πολιτικό σύστημα και αποκατασταθεί η διάκριση των εξουσιών, μπορούν να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης βασισμένα στην πλούσια διεθνή εμπειρία και τα σχετικά διεθνή πρότυπα. Για παράδειγμα, ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης θα μπορούσε να γίνει με βάση παρόμοιες αρχές και ρυθμίσεις που αποφασίστηκαν το 2000 για τον εκσυγχρονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής [μέρος 1, μέρος 2, χρονοδιάγραμμα δράσεων].

Για την διαμόρφωση, εκτέλεση και έλεγχο του κρατικού προϋπολογισμού θα μπορούσαν να θεσμοθετηθούν παρόμοιες διαδικασίες με αυτές που διαμορφώνεται, εκτελείται και ελέγχεται ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως για παράδειγμα:

• Κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού με βάση τις προς χρηματοδότηση δραστηριότητες κάθε υπουργείου
• Δημιουργία θέσης, ενός και μόνου, Γενικού Διευθυντή κάθε υπουργείου, προσωπικά υπόλογου για την επίτευξη των στόχων.
• Δημιουργία «Υπηρεσίας Εσωτερικών Επιθεωρήσεων» σε κάθε υπουργείο η οποία θα παρέχει στον Γενικό Διευθυντή του διαβεβαίωση περί της επάρκειας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου.
• Δημιουργία Κεντρικής Υπηρεσίας Επιθεωρήσεων για τη πιστοποίηση, το συντονισμό και την αξιολόγηση των «Υπηρεσιών Εσωτερικών Επιθεωρήσεων».
• Για την εμπέδωση της ατομικής ευθύνης των δημοσίων υπαλλήλων, η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει την κατάργηση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και την θέσπιση υποχρέωσης ισόποσης αποζημίωσης του δημοσίου από εκείνον τον υπάλληλό του ο οποίος, από αμέλεια ή δόλο, προκάλεσε ζημιά στον κρατικό προϋπολογισμό.

ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ

Επιπλέον αυτών των μέτρων θα πρέπει να λάβει τέλος το καθεστώς ατιμωρησίας όποιων  πολιτικών εμπλέκονται σε υποθέσεις διαφθοράς. Η Φιλελεύθερη Συμμαχία έχει επισημάνει ότι η αδυναμία απόδοσης ποινικών ευθυνών σε πολιτικά πρόσωπα οφείλεται στο τείχος προστασίας που ορθώνει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών σε συνδυασμό με τη κομματική χειραγώγηση της δικαιοσύνης.

Η Φιλελεύθερη Συμμαχία υπενθυμίζει ότι ο εκτρωματικός νόμος περί ευθύνης υπουργών (Ν. 3126/2003) ψηφίστηκε επί υπουργίας Φίλιππου Πετσάλνικου το 2003, λίγο πριν την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ, ώστε να αποφύγουν στελέχη του τη φυλακή. Ο νόμος αυτός στηρίζεται στο εξίσου εκτρωματικό άρθρο 86 του Συντάγματος που εισηγήθηκε ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος κατά τη διάρκεια της αναθεώρησης του Συντάγματος το 2001.

Η Φιλελεύθερη Συμμαχία θεωρεί ότι ο νόμος περί ευθύνης υπουργών δεν υφίσταται καθώς είναι πλέον ανενεργός λόγω της θέσεως σε ισχύ των Διεθνών Συνθηκών κατά της Διαφθοράς που σύμφωνα με το άρθρο 28.1 του Συντάγματός μας έχουν υπερνομοθετική ισχύ και για τον λόγο αυτό ενσωματώθηκαν στην Ελληνική νομοθεσία με τους νόμους 3560/2007 και 3666/2008.

Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να πάψει η οποιαδήποτε προστασία που παρέχει, αν παρέχει, ο νόμος περί ευθύνης υπουργών στους πολιτικούς και να καταργηθεί κάθε αρμοδιότητα της Βουλής να διερευνά και να αποδίδει δικαιοσύνη για ποινικές θέσεις των μελών της. Με αυτόν τον τρόπο θα γίνει επιτέλους σεβαστή η θεμελιώδης αρχή της ισονομίας πολιτών – πολιτικών και θα αποκατασταθεί το κύρος των πολιτικών και της πολιτικής.  Το «επιχείρημα» των πολιτικών ότι η προστασία τους αυτή θα πρέπει να συνεχιστεί μέσω ειδικών ρυθμίσεων λόγω της εξάρτησης της δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση είναι απορριπτέο καθώς αυτοί οι ίδιοι θεσμοθέτησαν τον διορισμό της ηγεσίας της δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση και κατάργησαν έτσι τη διάκριση μεταξύ εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας.

Η θεσμοθετημένη αυτή εξάρτηση της δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση ακυρώνει τον ρόλο της τελευταίας καθώς η οποιαδήποτε εμπλοκή της σε ποινικές υποθέσεις πολιτικών προσώπων θα συνοδεύεται πάντα από δίκαιες ή άδικες κατηγορίες περί εξυπηρέτησης πολιτικών σχεδίων.

Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει:

• την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, μέσω της ανάδειξης της ηγεσίας της από διευρυμένη πλειοψηφία της Βουλής και όχι μέσω διορισμού της από την εκάστοτε κυβέρνηση,
• την διοικητική και οικονομική αυτονομία της Δικαιοσύνης και την ενδυνάμωσή της με την δημιουργία δικαστικής αστυνομίας και
•  την υιοθέτηση των προτάσεων της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδας για τη πάταξη της διαφθοράς.

Η μη δέσμευση από το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία επί αυτών των κομβικών για την λειτουργία του πολιτεύματος ζητημάτων, συνιστούν κραυγαλέα ομολογία της επιθυμίας τους να συνεχίσουν να διατηρούν τη δικαιοσύνη χειραγωγημένη και αδύναμη ώστε να εξυπηρετούν ατιμώρητα τα άνομα κομματικά τους συμφέροντα.