Περί σκύλων διάσωσης
Του Νίκου Χαραλάμπους*
Δεν είχα ποτέ κατοικίδιο και δεν έχω καμία πρόθεση να αποκτήσω. Αν οι κόρες μου ζητήσουν ποτέ να αποκτήσουμε, θα τις υποβάλλω στο τεστ του αβγού (θα πρέπει να κρατήσουν ένα αβγό για μια εβδομάδα που θα το έχουν μαζί τους κάθε ώρα και στιγμή και θα το προσέχουν για να μην σπάσει. Αν σπάσει το αβγό θα χρειαστεί να ξαναπεράσουν τη δοκιμασία από την αρχή).
Όμως δεν ξέρω τι με έχει πιάσει την τελευταία χρονιά και βλέπω βίντεο διάσωσης σκύλων. Τώρα πια με έχει καταλάβει ο αλγόριθμος του facebook και τα στέλνει μαζικά.
Οι διασώστες βρίσκουν τα σκυλιά σε κακή κατάσταση. Κάποιες φορές είναι εγκαταλελειμμένα από τους ιδιοκτήτες τους, άλλες φορές χτυπημένα από αυτοκίνητα και δίκυκλα, άλλες φορές έχουν υποστεί αμέλεια ή και βασανισμό από τους ιδιοκτήτες τους. Άλλες φορές έχουν γεννηθεί αδέσποτα. Έχουν χάσει το τρίχωμα τους και είναι γεμάτα ψύλλους, έχουν πληγές, σε κάποια τους λείπουν πόδια. Σε κάποια τους έχουν επιτεθεί άλλα μεγαλύτερα σκυλιά. Ψυχολογικά και σωματικά έχουν καταλήξει. Υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις που τα σκυλιά έχουν γεννήσει κουτάβια σε άθλιες συνθήκες που είναι αδύνατο να επιβιώσουν όλα.
Οι διασώστες τα παίρνουν, τα πάνε στον κτηνίατρο, τα καθαρίζουν, (καθαρτικό σημείο στα βίντεο το μπάνιο του σκύλου), θεραπεύουν τις πληγές τους και μετά τα δίνουν σε προσωρινούς κατόχους που τα φροντίζουν μέχρι να υιοθετηθούν σε μόνιμη βάση από ιδιοκτήτες.
Tι με κάνει να τα βλέπω; Έχω καταλήξει στις εξής σκέψεις και συμπεράσματα:
Πρώτον, μου κάνει τρομερή εντύπωση πώς άνθρωποι που παίρνουν ένα ζώο το εγκαταλείπουν συχνά με πολύ άθλιο τρόπο. Ένας από τους λόγους που δεν έχω πρόθεση να πάρω ένα ζώο είναι και η πιθανότητα να μην μπορώ να το φροντίσω και να πρέπει να το αφήσω. Φυσικά δεν θα το άφηνα ποτέ στο δρόμο ή σε ένα κουτί ή στο δάσος όπως έχω δει σε κάποια από τα βίντεο. Οι άνθρωποι αυτοί που τα αφήνουν με αυτό τον τρόπο υποτίθεται είναι φιλόζωοι! Αυτοί πήραν το ζώο στην αρχή! Και τώρα πάνε και το αφήνουν στα σκουπίδια;
Το ψυχολογικό σοκ στο ζώο πρέπει να είναι καταστροφικό. Υπάρχουν καταφύγια και υπάρχει, φαντάζομαι, ένα δίκτυο φιλόζωων που μπορούν να βρούν μια νέα οικογένεια για το σκυλί. Ποιος ο λόγος να το πετάξεις στα σκουπίδια ή να το βάλεις σε μια πλαστική σακούλα ή να το πας σε ένα απομακρυσμένο σημείο να το βγάλεις έξω από το αυτοκίνητο και να φύγεις αφήνοντάς το πίσω; Αδιανόητα πράγματα!
Δεύτερον, μου αρέσει να βλέπω -μάλλον ως νότα αισιοδοξίας και ελπίδας- πώς η ζωή και η υγεία επιστρέφει στα ζώα με λίγη φροντίδα και στοργή. Κάποια από τα αυτά τα σκυλιά τα προλαβαίνουν ώρες πριν το θάνατο τους. Από αυτό το ναδίρ της ύπαρξης τους σε μερικές εβδομάδες τα ζώα μεταμορφώνονται. Η «προσωπικότητα» τους και η έκφρασή τους αλλάζει. Αυτό το ‘χτίσιμο’ και η ‘επαναφορά’ μάλλον ακουμπούν την ψυχολογία μου με κάποιο τρόπο (ένα από τα καλύτερα παιδικά παραμύθια μου ήταν το ‘Παραμύθι χωρίς όνομα’ της Πηνελόπης Δέλτα. Όσοι και όσες το έχουν διαβάσει θα καταλάβουν τον παραλληλισμό).
Τρίτον, θα πρέπει να είναι μια ιδιαίτερη ευχαρίστηση και ανταμοιβή σε ανθρώπινο κεφάλαιο αυτή η δραστηριότητα για τους διασώστες. Αρχικά φαίνεται πως οι άνθρωποι που ασχολούνται με το να διασώζουν σκυλιά, δεν έχουν μια άμεση υλική ανταμοιβή. Δίνουν το χρόνο τους για να τρέχουν σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, στις ράχες αυτοκινητόδρομων, ακανθώδεις θάμνους, γιαπιά και η μόνη ουσιαστική ανταμοιβή είναι η αγάπη των ζώων που σώζουν και η αίσθηση πως, αν υπάρχει ένας κόσμος ψυχών εκεί έξω, τότε αυτός ο κόσμος γίνεται πιο όμορφος με την συμβολή τους.
Ειδικά οι άνθρωποι που περιποιούνται σκυλιά με ειδικές ανάγκες (τυφλά, χωρίς όλα τα πόδια τους, με νευρολογικές ασθένειες) πρέπει να λαμβάνουν ένα ακόμα ιδιαίτερο και ανώτερο είδος ψυχικής ανταμοιβής.
Τέταρτον, στα βίντεο δεν βλέπουμε μόνο οργανισμούς διάσωσης από την ‘προηγμένη’ δυτική Ευρώπη αλλά και από μέρη που δεν περιμένει κάποιος πως προσέχουν αυτά τα θέματα. Βλέπουμε βίντεο από την Σερβία, την Ινδία και την Κίνα. Η Ελλάδα εκπροσωπείται επάξια από τον Τάκη (Αναζητήστε στο facebook: Takis Shelter).
Αυτό το άρθρο το υπογράφω ως μέλος της Μόνιμης Γενικής Συνέλευσης της Φιλελεύθερης Συμμαχίας οπότε κάποιος ή κάποια θα αναρωτηθεί που βρίσκεται η πολιτική σε όλα αυτά. Η πολιτική πτυχή βρίσκεται στο ότι, ενώ το κράτος και οι δήμοι έχουν υπηρεσίες για αδέσποτα ζώα, οι καλύτερες και πιο αξιόλογες προσπάθειες αλλά και η πιο αποτελεσματική ευαισθητοποίηση του κοινού γίνεται από ιδιώτες και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Οργανισμούς ή άτομα που βασίζονται στις δωρεές όσων ενδιαφέρονται. Επίσης, οι κρατικές υπηρεσίες έχουν τη φήμη (δεν ξέρω κατά πόσο δικαιολογημένη) πως, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, κάνουν ευθανασία στα ζώα, ενώ οι μη κρατικές οργανώσεις θα επιδιώξουν να βρουν οικογένειες που θα τα υιοθετήσουν.
Το έργο αυτών των οργανώσεων δεν είναι μόνο ‘ρομαντικό’ ή ‘ιδεαλιστικό’. Αδέσποτα ή εγκαταλελειμμένα ζώα μπορούν να κολλήσουν και να διαδώσουν ασθένειες, επομένως τίθεται και ένα σοβαρό θέμα δημόσιας υγείας στο οποίο οι οργανώσεις διάσωσης ζώων επιτελούν ένα σημαντικό έργο.
Με τόσα ζώα που διασώζονται κάθε χρόνο, αναρωτιέμαι γιατί ένας φιλόζωος ιδιοκτήτης θα πήγαινε σε εκτροφείο κουταβιών για να πάρει ένα σκύλο. Για τα εκτροφεία σκύλων έχουν ακουστεί ιστορίες κακομεταχείρισης και παραμέλησης. Αν οι κόρες μου ανταποκριθούν επάξια στο τεστ του αβγού, το επόμενο βήμα θα είναι να υιοθετήσουμε (να υιοθετήσουν –η στάση μου απέναντι στο ενδεχόμενο απόκτησης ενός ζώου δεν έχει αλλάξει- αυτές θα το φροντίσουν) ένα ζωάκι που έχει διασωθεί από μια δύσκολη κατάσταση. Σίγουρα θα είναι η καλύτερη συνέχεια και κατάληξη μιας όμορφης ιστορίας. Σαν αυτές που μου στέλνει ο αλγόριθμος του facebook.
* Ο Νίκος Χαραλάμπους είναι μέλος της Μόνιμης Γενικής Συνέλευσης της Φιλελεύθερης Συμμαχίας
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο liberal.gr στις 18 Ιανουαρίου 2021