Μια συζήτηση που δεν έχουμε κάνει
Ένα πράγμα που, κατά την άποψη μου, δεν έχει συζητηθεί αναφορικά με την ασφάλεια των επαγγελματικών χώρων όσον αφορά στον κορονοϊό, είναι το φιλτράρισμα του αέρα τους.
Ενώ από διάφορα δημοσιεύματα πλέον μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι ο covid19 είναι ιός που κυρίως μεταδίδεται με σταγονίδια που διασπείρονται στον αέρα, τόση δυσανάλογα λίγη (αν καθόλου) συζήτηση γίνεται για το πώς αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί στους επαγγελματικούς χώρους. Και είναι εντυπωσιακό το ότι η συζήτηση γίνεται μόνο για την αποζημίωση του χαμένου εισοδήματος των επαγγελματιών αλλά δεν προβλέπεται τίποτα για τη βελτίωση του εξαερισμού των χώρων τους, ώστε να αντεπεξέλθουν αυτοί καλύτερα στη νέα πραγματικότητα, όπως διαμορφώνεται από την πανδημία.
Αρκετοί οδοντίατροι στην Αγγλία – πιθανολογώ και σε άλλες χώρες – έχουν προχωρήσει στην αγορά μηχανημάτων που φιλτράρουν τον αέρα και παρέχουν εγγυημένη προστασία από τους κορονοϊούς (και γενικά από τους ιούς και τα μικρόβια) φιλτράροντας και ιονίζοντας αποτελεσματικά τα ιατρεία. Τα μηχανήματα αυτά φέρουν την έγκριση του αγγλικού NHS και κοστίζουν περίπου 900 λίρες η μονάδα. Είναι φορητά και καλύπτουν 25τμ περίπου το καθένα.
Το ερώτημα είναι αφού αυτά τα μηχανήματα θεωρούνται ασφαλή για τους ιατρικούς χώρους, γιατί να μην χρησιμοποιηθούν και σε άλλους; Ίσως όχι για παράδειγμα από τα καφέ, αλλά από τη συντριπτική πλειοψηφία των μικρο-επαγγελματιών που είτε θεωρούνται υψηλού ρίσκου (τα κουρεία πχ) είτε παρασύρονται από τη γενική απαγόρευση: οι περισσότεροι είναι χώροι 55-80τμ. Αυτό σημαίνει ότι με 2, 3 ή 4 τέτοιες μονάδες ανά περίπτωση, οι χώροι αυτοί θα μπορούσαν να καλυφθούν.
Δεν θα πρέπει να δημιουργηθούν εδώ εσφαλμένες εντυπώσεις. Μια τέτοια λύση προφανώς δεν είναι 100% αποτελεσματική και έχει προϋποθέσεις. Αλλά αν μια πρακτική μπορεί να μειώνει το ρίσκο, αν υπάρχει τρόπος να μειωθεί σε μεγάλο βαθμό το ιικό φορτίο σε έναν κλειστό χώρο, τότε με συνδυασμό μέτρων μπορεί να λειτουργήσει ως μεσοπρόθεσμη λύση. Με μάσκα, με περιορισμένο κοινό και τέτοιου είδους μηχανήματα πολλά από τα καταστήματα (ειδικά τα μικρότερα: μανικιούρ, καταστήματα δώρων, βιβλιοπωλεία, κουρεία, μικρά καφέ ίσως, κα) θα μπορούσαν να παραμείνουν ανοιχτά και να αμβλύνουν τις οικονομικές επιπτώσεις.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτά τα μηχανήματα. Είναι και τα υπάρχοντα κλιματιστικά, εκείνα που ανακυκλώνουν μόνο τον αέρα εντός του χώρου, χωρίς εξωτερικές μονάδες. Αυτά πρέπει να αντικατασταθούν όπου είναι δυνατό, καθώς επιτείνουν το πρόβλημα του σωστού εξαερισμού, ειδικά μέσα σε γραφεία, όπου η εγκατάσταση μεγάλων μονάδων με ειδικά φίλτρα δεν είναι δυνατή. Πρόκειται για ένα ζήτημα που θα έπρεπε να έχει απασχολήσει από πέρυσι χώρες όπως η Ελλάδα. Παρότι είναι γνωστό ότι μεγάλες εταιρίες το έχουν ήδη κάνει, κανείς δεν φαίνεται να προτείνει μια γενικότερη εφαρμογή.
Μπορεί κανείς να προσθέσει εδώ την εμπειρία του πρόσφατου παρελθόντος, έστω και από κάτι βλαβερό όπως το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους. Γνωρίζουμε ότι ισχυρά συστήματα εξαερισμού βελτίωναν την ποιότητα του αέρα και ίσως θα πρέπει να επαναφέρουμε αυτά τα συστήματα, όχι μόνο για την παρούσα κατάσταση. Αν σήμερα υπήρχαν αυτά τα συστήματα, ίσως ένα κομμάτι της εστίασης να μπορούσε να λειτουργήσει. Φυσικά, δεν μπορούμε να κλαίμε πάνω από παλιές αποφάσεις (που οπωσδήποτε καλώς πάρθηκαν), αλλά μπορούμε να μάθουμε από αυτές: γιατί μια παλιά δοκιμασμένη ιδέα να μην έχει εφαρμογή στο σήμερα; Κάποιοι χώροι εξακολουθούν να έχουν τέτοια συστήματα. Γιατί αυτοί οι χώροι να θεωρούνται ίδιοι με όσους δεν έχουν ή γιατί να μην μπορούν να αναβαθμίσουν τα συστήματά τους και να λειτουργήσουν, εφόσον αυτό μπορεί να αποδειχθεί αποδοτικό;
Βλέποντας ότι ήδη αρκετοί επιστήμονες προβλέπουν ότι θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με ανάλογες πανδημίες στο μέλλον είμαστε υποχρεωμένοι να κοιτάξουμε μπροστά και να εξερευνήσουμε πιθανές λύσεις.
Η χρηματοδότηση θα μπορούσε να γίνει από το πακέτο στήριξη της ΕΕ μέσω τραπεζικών άτοκων δανείων αποκλειστικά για την εγκατάσταση τέτοιων μονάδων. Το κράτος και ο επαγγελματίας θα μπορούσαν να συμμετέχουν με ένα μερίδιο δαπάνης το οποίο μπορεί να εκπίπτει φορολογικά. Μια μορφή δανειοδότησης δηλαδή που έχει ξαναχρησιμοποιηθεί, πχ για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών.
Φυσικά όλα τα παραπάνω είναι απλώς μια ιδέα. Δεν έχω την εξειδίκευση, ούτε προτίθεμαι να αντικαταστήσω τους ειδικούς οι οποίοι μπορούν να εξηγήσουν γιατί μια τέτοια ιδέα ίσως να είναι λάθος, ή μπορεί όντως να έχει πρακτική εφαρμογή στην αντιμετώπιση του κορονοϊού όσον αφορά τους επαγγελματικούς χώρους.
Άλλο όμως είναι το ζήτημα.
Γιατί δεν γίνεται αυτή η συζήτηση; Γιατί ένα χρόνο με πανδημία μένουμε απλώς στη μάσκα, το αντισηπτικό και το κλείσιμο και δεν πάμε ένα βήμα παρακάτω, να μιλήσουμε για τη βελτίωση των επαγγελματικών χώρων;
Αν – όπως φαίνεται ήδη – ο covid19 ήρθε εδώ για να μείνει και να γίνει εποχικός, η συζήτηση πρέπει να είναι πλέον όχι αν θα μένουν κλειστοί οι επαγγελματικοί χώροι κάθε φορά που θα ενσκήπτει μια νέα έξαρση του, αλλά με τι μέσα και με ποιον όσο το δυνατό πιο ασφαλή τρόπο θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν παρά τον κορωνοϊό.
* Ο Χρήστος Μαυρόγιαννης είναι Γενικός Γραμματέας της Φιλελεύθερης Συμμαχίας.