Προτάσεις για να μετατραπούν οι φυλακές από κολαστήρια σε σωφρονιστήρια
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία, με αφορμή την απεργία πείνας των κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές, προτείνει μέτρα που θα τις μετατρέψουν από φυλακές-κολαστήρια σε σωφρονιστήρια.
Η απόγνωση των κρατουμένων για τις συνθήκες κράτησής τους αποδεικνύει, και στον τομέα αυτό, την αναποτελεσματικότητα του κράτους να τους παράσχει ικανοποιητικές συνθήκες διαβίωσης και ασφάλειας στις υπάρχουσες φυλακές. Είναι γνωστό σε όλους ότι η κατάσταση είναι συχνά εκτός ελέγχου λόγω της δράσης εγκληματικών ομάδων, αποτελούμενων από κρατούμενους και επίορκους κρατικούς λειτουργούς, στο εσωτερικό των φυλακών. Η έκθεση-καταπέλτης του Συμβουλίου της Ευρώπης περιγράφει με τα μελανώτερα χρώματα τη κατάσταση στις ελληνικές φυλακές.
Πέραν του ανθρωπιστικού ζητήματος, το κατ΄επίφαση “σωφρονιστικό σύστημα” κοστίζει τεράστια ποσά στον φορολογούμενο πολίτη. Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει δέσμη μέτρων που θα συμβάλλουν, αν και όποτε εφαρμοστούν, στην επίλυση αυτού του οξύτατου κοινωνικού προβλήματος.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει να δοθεί η δυνατότητα σε ειδικευμένες ιδιωτικές εταιρείες να κατασκευάσουν, ή να χρονομισθώσουν, την κτιριακή υποδομή σωφρονιστικών καταστημάτων, τα οποία στη συνέχεια θα στελεχώσουν με διοικητικό προσωπικό και σωφρονιστικούς υπαλλήλους ώστε να προσφέρουν τις υπηρεσίες που θα καθορίζονται από λεπτομερείς συμβάσεις σχετικά με τη διοίκηση και διαχείριση των σωφρονιστικών αυτών καταστημάτων. Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει να επικεντρωθεί η δραστηριότητα του κράτους στον σωφρονιστικό τομέα στην εκπόνηση του νέου θεσμικού πλαισίου, στην προκήρυξη διεθνών διαγωνισμών, στην παρακολούθηση της τήρησης των προβλεπομένων από τη σύμβαση όρων και στην επιβολή των προβλεπόμενων ποινών στις περιπτώσεις των όποιων παρεκκλίσεων.
Το όφελος για το κρατικό προϋπολογισμό από τα παραπάνω μέτρα θα είναι η μείωση του κόστους της λειτουργίας των σωφρονιστικών ιδρυμάτων στο ένα τρίτο του σημερινού κόστους. Πέραν όμως του οφέλους για τον φορολογούμενο πολίτη, θα πρέπει να συνυπολογιστούν και τα οφέλη για τους κρατούμενους από τη λειτουργία κλινικών, σχολείων τεχνικής κατάρτισης, κέντρων αναψυχής και λοιπών διευκολύνσεων στο εσωτερικό των φυλακών, αλλά και άλλων αντιπαροχών που μπορούν να περιλαμβάνονται στους όρους των συμβάσεων όπως αναπλάσεις αστικών χώρων γύρω από τη φυλακή, παροχή εργασίας σε ανέργους της περιοχής κ.λπ.
Η αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας στον τομέα αυτό μπορεί να αποδειχτεί πολύτιμη. Για παράδειγμα είναι διαθέσιμη η μελέτη του Βρετανικού Κοινοβουλίου που αξιολογεί τη λειτουργία των ιδιωτικών φυλακών της Βρετανίας και παρέχει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με αυτές. Μία μάλιστα από αυτές, η φυλακή Altcourse, που τη διαχειρίζεται η εταιρεία G4S, θεωρείται υποδειγματική σύμφωνα με σχετική αναφορά του εντεταλμένου από το Βρεττανικό κράτος επιθεωρητή φυλακών. που αξιολογεί τη λειτουργία των ιδιωτικών φυλακών της Βρετανίας και παρέχει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με αυτές.
Η αποτελεσματικότητα των προτάσεων αυτών πολλαπλασιάζεται εφόσον συνδυάζεται με μέτρα που θα μειώσουν τον αριθμό των κρατουμένων, όπως:
- την σταδιακή αποποινικοποίηση της χρήσης των τοξικοεξαρτητικών ουσιών, ενός μέτρου που η εφαρμογή του θα είχε θεαματικά αποτελέσματα στην αποσυμφόρηση των φυλακών δεδομένου ότι ο αριθμός των φυλακισμένων για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών υπερβαίνει το ένα τρίτο του συνολικού αριθμού των φυλακισμένων στην Ελλάδα.
- την αποποινικοποίηση όλων των πταισμάτων και την αντικατάστασή τους με διοικητικά πρόστιμα, την εισαγωγή εναλλακτικών μορφών απονομής δικαιοσύνης (διαιτησία, διαμεσολάβηση) και την υιοθέτηση εναλλακτικών μέτρων σωφρονισμού όπως τη κοινωνική εργασία, τους περιορισμούς στην κίνηση κλπ.
Η Φιλελεύθερη Συμμαχία αποδεικνύει ακόμα μια φορά, μέσω των προτάσεών της και της δράσης της, τη χρησιμότητά της για τον πολίτη.