Νέες αμυντικές δαπάνες: πρώτη φορά αριστερά, πρώτη φορά πατριωτικά;
Μια ανάλυση για τα αμυντικά από την Φιλελεύθερη Συμμαχία
Η απευθείας ανάθεση ύψους 500 εκ. δολλαρίων για την αναβάθμιση αεροπλάνων του Πολεμικού Ναυτικού είναι μία απόδειξη του γιατί η “πρώτη φορά αριστερά” και η “πρώτη φορά πατριωτικά” δεν διαφέρουν ιδιαίτερα στα θέματα των αμυντικών προμηθειών από αυτούς που ήρθαν να αντικαταστήσουν.
Πολλά έχουν ήδη ειπωθεί για το ύψος της σύμβασης και το κατά πόσο ήταν όντως αναγκαία, αν θα συνέφερε να αγοραστούν καινούρια αεροσκάφη κλπ.
Σημασία έχει το ότι ελάχιστα αλλάζουν σε σχέση με το παρελθόν και από πλευράς διαδικασιών και, ακόμα χειρότερα, από πλευράς αποτελεσμάτων.
Αναφορικά με τις διαδικασίες, οι διακρατικές συμφωνίες – όπως η προκειμένη με τις ΗΠΑ μέσω του περίφημου πλαισίου Foreign Military Sales (FMS) – είναι ένας από τους τρόπους αποφυγής της διαφάνειας και των ίσων όρων ανταγωνισμού στις αμυντικές προμήθειες. Παρόλο που η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα στην Ε.Ε. που ενσωμάτωσε πρόσφατη Κοινοτική Οδηγία για τις αμυντικές προμήθειες στο εθνικό δίκαιο – και αυτό κατ’ απαίτηση της τρόικας. Ακόμα μία από τις εκατοντάδες μνημονιακές υποχρεώσεις που έμειναν στα χαρτιά.
Επιπλέον, όπως και σε κάθε αμυντική προμήθεια, δεν καταργούνται οι φόροι υπέρ τρίτων: στην προκειμένη, ένα έξτρα ποσοστό 3% (τουλάχιστον) επί του συνόλου της προμήθειας για τα ασφαλιστικά ταμεία των στρατιωτικών. Με άλλα λόγια, όσο μεγαλύτερη η κρατική δαπάνη – το χρέος δηλαδή – τόσο μεγαλύτερες οι υλικές απολαβές του κλάδου που εισηγείται την δαπάνη!
Όσον αφορά στα αποτελέσματα, και να σταθούμε εδώ, το ίδιο το ανακοινωθέν του Υπουργείου Αμύνης περί εφαρμογής πρότερης απόφασης ΚΥΣΕΑ επί ΝΔ-ΠΑΣΟΚ καθώς και δήθεν “απαράβατου όρου για την απασχόληση της ελληνικής βιομηχανίας” είναι η επιτομή του γιατί με τα λεφτά που ξοδεύουμε δεν έχουμε αμυντική βιομηχανία επιπέδου Ισραήλ, άντε έστω Σουηδίας.
Για δεκαετίες τώρα η εκάστοτε πολιτική και στρατιωτική ηγεσία επιμένει στο παρωχημένο μοντέλο της αγοράς – παλιών ή νέων δεν έχει σημασία – υποβρυχίων, αρμάτων μάχης, αεροσκαφών κλπ που ένα μέρος τους θα κατασκευαστεί στην Ελλάδα. Τα περιβόητα Αντισταθμιστικά Ωφέλη (AΩ), με άλλα λόγια. Η Ε.Ε. πλέον τα έχει απαγορεύσει ως παράνομες πρακτικές παντού στην Ευρώπη αλλά, όπως είπαμε, οι διακρατικές συμφωνίες (και όχι μόνο) να είναι καλά.
Οι μίζες και οι υπερτιμολογήσεις των ΑΩ είναι τεράστια ζητήματα, αλλά δεν είναι τα μοναδικά. Ακόμα και να μην υπήρχαν στις ελληνικές συμβάσεις, αυτό που καταφέρνουμε συνήθως – πλην εξαιρέσεων – είναι απλά να συναρμολογούμε βάσει ετοίμων σχεδίων συστήματα και υποσυστήματα για τα οποία δεν έχουμε ούτε πνευματικά δικαιώματα, ούτε την τεχνογνωσία να αναπτύξουμε από μόνοι μας. Αμελητέα λοιπόν προστιθέμενη αξία στο τελικό προϊόν. “Build-to-print manufacturing”, που καταλήγουμε να το πληρώνουμε διπλά και τρίδιπλα προκειμένου να κόβουμε κορδέλες και να καυχιόμαστε για την περίφημη “ελληνική συμπαραγωγή”.
Και τι άλλο να κάναμε δηλαδή;
Πολλά θα μπορούσαν να γραφτούν σε ξεχωριστά ίσως άρθρα.
Επιγραμματικά: ιδιωτικοποίηση όλων των κρατικών βιομηχανιών, εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου, τέλος στις συντάξεις αγάμων θυγατέρων και τους φόρους υπέρ τρίτων, εξορθολογισμός πλείστων άλλων δαπανών (π.χ. λέσχες αναψυχής, στρατιωτικά σούπερ μάρκετ, προμήθεια καυσίμων, επιδόματα μετακίνησης κλπ), κλείσιμο άχρηστων στρατοπέδων.
Με ένα μόνο μέρος από τις τεράστιες αυτές οικονομίες θα επενδύαμε σε σοβαρά και μακροχρόνια, εθνικά και συνεργατικά με άλλες χώρες, προγράμματα έρευνας, τεχνολογίας και ανάπτυξης που θα υλοποιούνται μέσω συμπράξεων πανεπιστημίων, μικρομεσαίων καινοτόμων εταιρειών και της βιομηχανίας (σε διάφορους τομείς, όχι μόνο στην άμυνα).
Αντί επιλόγου, να υπενθυμιστεί ότι η κατάρρευση της ΕΣΣΔ και των δορυφόρων της δεν επήλθε λόγω πολέμου, ούτε χαμηλών αμυντικών δαπανών, αλλά λόγω του ασφυκτικού βάρους του κράτους στην οικονομία και την κοινωνία.